بررسی عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی
عیوب جوش :
در صورتی که روش‌های صحیح جوشکاری و نکات اجرایی مهم مربوط به آن به درستی به کار گرفته نشود، ممکن است، عیوب جوشکاری در سطح و یا داخل فلز جوش به وجود آید.
برخی معایب اصلی و رایج به شرح زیر می باشد:
۱. تخلخل: در صورت ایجاد حفره‌های خالی و یا محبوس شدن گاز در فلز جوش در حین سرد شدن آن اتفاق می‌افتد. امکان وقوع تخلخل در جوشکاری با قوس زیرپودری وجود دارد.
علت ایجاد :
- استفاده از شدت جریان‌های خیلی زیاد یا طول قوس‌های خیلی بلند
- وجود رطوبت و وزش باد در سطح جوش
- استفاده از الکترود نامرغوب
- گیر افتادن پودر در زیر اتصال
- جدایی ذرات تشکیل‌دهنده فلز جوش
- وجود آلودگی در پودر یا فلز جوش
- باقی ماندن سرباره خال جوش‌های قبلی
- و…
برای جلوگیری از ایجاد این عیب: بررسی عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی
- خشک کردن الکترود در خشک کن قبل از مصرف
- تنظیم شدت جریان جوشکاری
- تنظیم طول قوس
- عدم جوشکاری در شرایط جوی نامناسب
۲. ذوب ناقص: عدم امتزاج کامل فلز پایه و فلز جوش مجاور آن، ذوب ناقص نامیده می‌شود. این عیب از عیوب محتمل در فرآیند جوشکاری تحت حفاظت گاز می باشد.
علت ایجاد:
- نوع یا اندازه نامناسب الکترود
- سطح آلوده ورق
- کافی نبودن حرارت ورودی
- انتخاب نادرست قطبیت جریان و گاز محافظ
- طرح اتصال نامناسب و…
برای جلوگیری از ایجاد این عیب:
- تمیز نمودن سطح مسیر اتصال از هرگونه پوسته و لایه زنگ زده
- افزایش نرخ تغذیه سیم جوش و ولتاژ
- کاهش سرعت جوشکاری
۳. نفوذ ناقص: نفوذ ناکافی یا ناقص زمانی رخ می دهد که فلز جوش در عمق کمتری از آنچه در طراحی در نظر گرفته شده است، در داخل درز یا شیار نفوذ کند. همچنین نفوذ ناقص یکی از عیوب محتمل در فرآیند جوشکار تحت حفاظت گاز می باشد.
علت ایجاد:
- سرعت و یا اندازه خیلی زیاد الکترود
- دهانه ریشه خیلی کوچک
- شدت جریان جوشکاری خیلی پایین
- زاویه کوچک پخی شیار V شکل
۴. بریدگی کناره جوش: بریدگی یا سوختگی به معنای شیار ذوب شده ای در فلز مبناست که در انتهای ساق جوش قرار گرفته و به وسیله فلز جوش پر نشده است. از عیوب محتمل جوشکاری تحت حفاظت گاز می‌باشد.
علت ایجاد: بررسی عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی
- تکنیک جوشکاری نامناسب
- سرعت جوشکاری زیاد
- استفاده از شدت جریان بیش از اندازه و طول قوس بلند
- برای جلوگیری از ایجاد این عیب:
- کاهش سرعت تغذیه سیم جوش
- تغییر زاویه انبر
۵. لوچه (سر رفتن جوش روی فلز پایه): این ناپیوستگی سطحی در اثر به کارگیری تکنیک نامناسب جوشکاری ایجاد می شود و می تواند به عنوان محل تمرکز تنش موجب افزایش ترک ها در این ناحیه شود.
علت ایجاد:
- تکنیک جوشکاری نامناسب
۶. لکه قوس: در اثر روشن کردن قوس روی فلز پایه، خارج از درز اتصال به وجود می آید.
۷. جرقه یا پاشش: ذرات فلزی که در هنگام جوشکاری به اطراف پراکنده می شود. در صورتی که یک قطره بزرگ باشد، می تواند گرمای کافی جهت ایجاد حساسیت به ترک را ایجاد کند.
تغییرشکلهای ناشی از جوشکاری :
۱. اعوجاج: در عملیات جوشکاری چرخه گرم و سرد شدن، موجب انقباض در فلز پایه و جوش می‌گردد، که این انقباض باعث اعوجاج در قطعه مورد جوش می‌شود.
دستوالعمل‌های مختلف جوشکاری، نوع الکترود، شدت جریان، سرعت حرکت، آماده سازی لبه، پیش گرمایش و سرعت خنک شدن تاثیر مهمی در مساله دارند.
روش‌های مناسب به منظور کنترل اعوجاج: بررسی عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی
- بستن عضو به شاسی کار و نگه‌داری در هنگام جوشکاری
- بستن دو عضو به صورت پشت به پشت
- تنظیم ورق و لبه‌ها به صورت غیرهم راستا
- استفاده از گیره و قاب
- امکان آزادی حرکت برای قطعات در حین جوشکاری
۲. تاثیر نامطلوب جوش بیش از حد: اضافه جوش، باعث افزایش نیروی انقباضی و تمایل به انقباض می‌شود. هر عاملی مانند کاهش اندازه ساق، کاهش طول یا استفاده از جوش منقطع که مقدار جوش را کاهش می‌دهد، موجب کاهش تمایل به انقباض نیز می‌شود.
۳. کنترل انقباض جوش: یکی از روش‌های مقابله با آثار انقباضی جوش، پیش خمش و پیش تنظیم اعضا و تنظیم درز‌ها برای خنثی‌سازی آثار انقباضی است. انقباض فلز جوش به تنهایی نمی‌تواند مقادیر انقباض‌های واقعی را توجیه نماید و فلز پایه مجاور نوار جوش نیز سهمی در انقباض دارد.
۴. انقباض عرضی: اگر اثر خالص انقباض جداگانه جوش‌ها قابل تجمع باشد، انقباض عرضی تبدیل به عامل مهمی می‌شود. میزان انقباض در یک ورق با ضخامت معین، متناسب با سطح مقطع جوش است. به عبارت دیگر عرض مقطع تقسیم بر ۱۰، انقباض عرضی را می‌دهد.
۵. هلالی شدن بال: انحنای عرضی بال را هلالی شدن یا پرانتزی شدن می‌گویند. هلالی شدن نسبت مستقیم با عرض بال و اندازه جوش و نسبت معکوس با ضخامت بال دارد.
۶. شمشیری شدن (انحنای طولی): به دلیل انقباض جوش‌های طولی نامتعادل نسبت به تار خنثی، انحنای طولی یا شمشیری شدن رخ می‌دهد. گاهی حتی با وجود تعادل جوش‌ها حول تار خنثی، این پدیده در اعضای طولی رخ می‌دهد و این طور توجیه می‌گردد که در اطراف خط جوش اول تغییرشکلهای خمیری رخ می‌دهد که به دلیل خط جوش قرینه خنثی نمی‌گردد.
منبع : کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان‌های فولادی ویژه آزمون های نظام مهندسی
مولف : محمد حسین علیزاده
عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی
انتشارات نوآور
0 نظر در مورد «بررسی عیوب جوشکاری در آزمون نظام مهندسی»