حسابداری و حسابرسی به عنوان ارکان اساسی دنیای مالی و تجاری، نقش به‌سزایی در تهیه گزارشات مالی ایفا می‌کنند. هدف اصلی از حضور کارشناس حسابداری و حسابرسی، افزایش شفافیت و اعتبار گزارشات مالی است، به گونه‌ای که ذینفعان بتوانند با اطمینان بیشتر تصمیمات خود را اتخاذ کنند.

در محیط اقتصادی پیچیده و پویا، حضور این کارشناسان کمک می‌کند تا از بروز تخلفات مالی جلوگیری شود و اطلاعات دقیقی به دست آید. بنابراین، وجود کارشناسان حسابداری و حسابرسی در سازمان‌ها و نهادهای مختلف، به ویژه در تصمیم گیری‌های مهم اقتصادی، یک ضرورت محسوب می‌شود. در این مقاله به بررسی گرایش‌های این رشته می‌پردازیم. بازار کار کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی و مهارت‌های مورد نیاز آن را بررسی می‌کنیم. در نهایت شرایط و مراحل کارشناس رسمی شدن و دریافت پروانه کار را با هم مرور خواهیم کرد.

 

کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی چیست؟

 

کارشناس رسمی دادگستری در حوزه حسابداری و حسابرسی سمتی است که از طرف قوه قضائیه برای ارزیابی و تحلیل امور مالی و حسابداری در پرونده‌های قضایی انتخاب می‌شود. این کارشناسان با تخصص و تجربه در حوزه‌های حسابداری، حسابرسی و مسائل مالی، نقش مهمی در حل و فصل دعاوی حقوقی و کیفری ایفا می‌کنند.

افراد در سمت کارشناس گزارشات و مدارک مالی را به طور دقیق بررسی کرده و بر اساس اصول حسابداری و قوانین مالیاتی، به تحلیل مسائل مالی مرتبط با پرونده‌ها می‌پردازند.

 

 

کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی کیست؟

 

کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی، فردی است که با دانش و تجربه تخصصی خود، به ارزیابی و بررسی اسناد مالی می‌پردازد و از تطابق آن‌ها با استانداردها و مقررات اطمینان حاصل می‌کند. این کارشناسان علاوه بر بررسی اسناد و ارقام، در تحلیل وضعیت مالی شرکت‌ها و مشاوره مالی نیز نقش مهمی دارند.

 

 

معرفی گرایش های این رشته و سایر گرایش های مرتبط و زمینه تحصیلی

 

رشته حسابداری و حسابرسی دارای چندین گرایش تخصصی است که هر یک به نیازهای مختلف صنعت و سازمان‌ها پاسخ می‌دهند. رشته حسابداری گستردگی بالایی دارد، به همین دلیل تنوع فعالیت‌ها در این رشته زیاد است. گرایش‌های اصلی این رشته شامل حسابداری مالی، حسابداری مدیریتی، حسابرسی، حسابداری دولتی و حسابداری بین المللی است. اما برای اینکه بتوانید به عنوان کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی مشغول به فعالیت شوید، می‌توانید علاوه بر رشته‌های حسابداری و حسابرسی، در یکی از رشته‌های مدیریت مالی، علوم بانکی، مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی و اقتصاد حداقل مدرک لیسانس داشته باشید.

 

 

معرفی، بازار کار و فرصت های شغلی

 

همان طور که گفتیم کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی نقش مهمی در امور مالی، حسابرسی و نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی سازمان‌ها دارد. این کارشناسان با دریافت مجوز رسمی، در زمینه‌های حسابداری مالی، حسابرسی قانونی، ارزیابی دارایی‌ها، نظارت بر فعالیت‌های مالی و تدوین گزارش‌های مالی معتبر ارائه خدمات می‌کنند.

بازار کار این حرفه در سال‌های اخیر با افزایش قوانین و مقررات مالیاتی و مالی که نیاز به تخصص در حسابرسی دارند، رو به گسترش است. از سوی دیگر فرصت‌های شغلی این کارشناسان بسیار متنوع است. با توجه به نیازهای روزافزون به تهیه گزارش‌های مالی، آنها فرصت‌های شغلی فراوانی در سازمان‌های مختلف از جمله بانک‌ها، مؤسسات مالی، شرکت‌های بازرگانی، ارگان‌های دولتی و … دارند. می‌توانند به عنوان مشاور مالی، حسابرس داخلی، حسابرس قانونی، مشاور مالیاتی و حتی مدیران مالی فعالیت کنند.

همچنین، سمت کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی در دادگستری و نظام قضایی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد؛ می‌تواند در پرونده‌های مالی و اختلافات اقتصادی به عنوان مشاور و کارشناس دادگستری فعالیت کنند.

 

 

مهارت ها و توانایی های کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی

 

کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی باید دارای مهارت‌ها و توانایی‌های متعددی باشد که به او در اجرای دقیق وظایف کمک کند. این مهارت‌ها شامل موارد زیر است:

• از مهم‌ترین ویژگی‌های یک کارشناس حسابداری و حسابرسی، توانایی تحلیل دقیق اطلاعات مالی و کشف جزئیات است. دقت در بررسی اعداد و ارقام و شناسایی ناهنجاری‌ها از مهارت‌های ضروری این حرفه است.
• کارشناسان رسمی حسابداری و حسابرسی باید از تمامی قوانین مالیاتی، مقررات تجاری و استانداردهای حسابداری مطلع باشند.
• نوشتن گزارشات رسمی و ارائه تحلیل‌ها به شکلی قابل فهم برای مدیران و قضات، بخش مهمی از کار کارشناسان حسابداری و حسابرسی است.
• برای یک کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی باید در استفاده از نرم افزارهای تخصصی حسابداری، مانند اکسل، SAP، QuickBooks و سایر نرم افزارهای مالی و حسابرسی مهارت کافی داشته باشد.
• این کارشناسان باید بتوانند در شرایط استرس زا تمرکز خود را حفظ کرده و به طور موثر به وظایفشان رسیدگی کنند.
• در مواردی که ناهنجاری‌های مالی یا مسائل پیچیده‌ای رخ می‌دهد، کارشناس باید بتواند به سرعت مشکل را تشخیص داده و بهترین راهکار را ارائه دهد.
• کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی باید توانایی ارتباط موثر با تیم‌ها، مشتریان و مقامات رسمی را داشته باشد. این شامل ارتباطات کتبی و شفاهی و توانایی ساده سازی مسائل پیچیده مالی برای دیگران است.

 

 

صلاحیت های کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی

 

شخص در سمت کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی باید دارای صلاحیت‌هایی باشد تا بتواند در این زمینه فعالیت داشته باشد. برخی از این صلاحیت‌ها را در ادامه ذکر می‌کنیم:

• حسابرسی امور خدماتی و بازرگانی و حساب‌های بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی.
• حسابداری و حسابرسی موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، از جمله بنیادهای شهرداری‌ها و …
• حسابداری و حسابرسی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی و طرح‌های عمرانی.
• حسابداری و حسابرسی امور تولیدی و صنعتی.
• حسابرسی امور مالیاتی.
• حسابرسی بانک‌ها، بیمه‌ها و موسسات اعتباری.
• حسابرسی امور بورس.
• ارزیابی سهام و سهم الشرکه شرکت‌های خدماتی، بازرگانی، تولیدی و صنعتی.
• ارزیابی سهام و سهم الشرکه بانک‌ها، بیمه‌ها و موسسات اعتباری.

 

 

مراحل کارشناسی رسمی شدن در رشته حسابداری و حسابرسی

 

برای اینکه بتوانید به عنوان یک کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی فعالیت کنید باید مدرک یا گواهی معتبری داشته باشید که نشان دهنده سابقه ۵ سال کار و فعالیت شما در این حوزه باشد. این مدرک در زمان درخواست برای کارشناس رسمی شدن باید ارائه شود. همچنین در زمان مصاحبه علمی نیز این مدرک بررسی می‌شود.

متقاضیان کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی تا سال ۱۳۹۷ با کسب نمره حد نصاب در آزمون دادگستری و سپس پذیرش در مصاحبه می‌توانستند این مدرک را بگیرند. اما از سال ۱۳۹۷ به بعد متقاضیان کسب پروانه کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی به شرط داشتن مدرک کارشناسی یا دکتری در رشته‌های مرتبط و حداقل ۱۵ سال سابقه تدریس در رشته مورد نظر می‌توانند درخواست دریافت پروانه کارشناس دادگستری خود را ثبت نمایند؛ یعنی بدون شرکت در آزمون رسمی دادگستری، پس از طی مراحل پروانه کارشناسی دریافت نمایند و در این حوزه فعالیت کنند. همچنین اعضای هیئت علمی و کارشناسان رسمی سازمان پزشکی قانونی، در صورتی که ۱۰ سال سابقه کاری داشته باشند، از آزمون معاف هستند.

در نظر داشته باشید در صورتی که متقاضی شرک در آزمون دادگستری هستید باید حداقل ۲۵ سال سن داشته باشید. برای اطلاع از منابع آزمون کارشناسی رسمی حسابداری و حسابرسی بهتر است از سایت‌های معتبر استفاده کنید.

 

 

وظایف کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی

 

کارشناسان رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی، نقش مهمی در تحلیل و بررسی دقیق امور مالی و اقتصادی دارند. وظایف این کارشناسان به شرح زیر است:

• حسابرسی و ارزیابی صورت‌های مالی: بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها و اطمینان از صحت و دقت این اطلاعات و بررسی گزارش‌های مالی.
• مشاوره مالیاتی و برنامه ریزی مالی: ارائه راهکارهای قانونی برای کاهش هزینه‌های مالیاتی و برنامه ریزی مالی.
• تهیه گزارش‌های حسابرسی برای دادگاه‌ها: بررسی صحت اسناد و اطلاعات مالی ارائه شده در دادگاه‌ها.
• ارزیابی دارایی‌ها و بدهی‌ها: ارزیابی دقیق دارایی‌ها و بدهی‌ها، برای مشخص شدن ارزش واقعی آن‌ها.
• بررسی و ارزیابی کنترل‌های داخلی شرکت‌ها: ارزیابی سیستم‌های کنترلی داخلی، نقاط ضعف و قوت آن‌ها و پیشنهادات برای بهبود.
• تحلیل اختلافات مالی و حقوقی: ارائه تحلیل‌های مالی دقیق، به منظور حل اختلافات.

 

 

خدمات قابل ارائه توسط کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی

 

کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی خدمات متنوعی را در حوزه‌های مالی و حسابرسی ارائه می‌دهد. این خدمات شامل موارد زیر است:

• حسابرسی و بررسی صورت‌های مالی: این کارشناسان وظیفه حسابرسی دقیق صورت‌های مالی و ارزیابی میزان صحت و دقت گزارشات مالی شرکت‌ها را دارند. این خدمات برای اطمینان از رعایت استانداردهای حسابداری و جلوگیری از تقلب مالی ارائه می‌شود.
• مشاوره مالیاتی: کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی در تهیه و ارائه راهکارهای قانونی برای بهینه سازی مالیات‌ها و کاهش هزینه‌های مالیاتی به شرکت‌ها و افراد کمک می‌کند. آن‌ها در تنظیم و بررسی اظهارنامه‌های مالیاتی و حل مشکلات مالیاتی راه گشا هستند.
• ارزیابی دارایی و املاک: ارزش گذاری دقیق دارایی‌ها برای شرکت‌ها یا افراد در مواردی چون خرید، فروش یا تقسیم اموال و املاک توسط این کارشناسان انجام می‌شود.
• تهیه گزارشات کارشناسی برای دادگاه: در دعاوی حقوقی مرتبط با مسائل مالی، کارشناسان رسمی حسابداری و حسابرسی به عنوان شاهد یا مشاور مالی در دادگاه حاضر می‌شوند و گزارشات کارشناسی خود را به قاضی ارائه می‌دهند.
• کنترل‌های داخلی و بهبود فرآیندها: بررسی سیستم‌های کنترل داخلی شرکت‌ها و ارائه پیشنهادات برای بهبود فرآیندهای مالی از دیگر خدمات این کارشناسان است که از وقوع اشتباهات و تقلب‌های مالی جلوگیری می‌کند.
• تحلیل و بررسی اختلافات مالی: در موارد اختلافات مالی یا تجاری، این کارشناسان به عنوان میانجی یا مشاور هستند و تحلیل‌های مالی دقیقی از مسائل مورد اختلاف ارائه می‌دهند.

 

نحوه دریافت پروانه کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی

 

در ابتدای امر با شرکت در آزمون استخدامی کارشناسان دادگستری که در دو مرحله برگزار می‌شود، باید نمره حد نصاب را کسب کنید. این آزمون در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار می‌شود. مرحله کتبی که آزمون تستی چهارگزینه است، به طور هماهنگ در سراسر کشور برگزار می‌شود. توصیه می‌کنیم با شرکت در کلاس آنلاین آزمون کارشناسی رسمی حسابداری و حسابرسی  برای این آزمون آماده شوید. پس از آزمون کتبی و درصورت قبولی در آزمون شفاهی با گذراندن دوره کارآموزی موفق به اخذ پروانه کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی خواهید شد.
برای شرکت در آزمون دادگستری، پیشنهاد می‌کنیم کتاب قوانین و مقررات کارشناس رسمی دادگستری را مطالعه کنید.

 

 

نحوه نگارش گزارش توسط کارشناس حسابداری و حسابرسی

 

همان طور که گفتیم کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی می‌تواند به عنوان مشاور رسمی دادگستری در پرونده‌های مالی و اختلافات اقتصادی شرکت کند؛ وی با ارائه تحلیل‌های دقیق و گزارش‌های معتبر، در حل اختلافات مالی نقش آفرینی خواهد کرد. در ادامه نکات کلیدی در نگارش گزارش توسط یک کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی را مرور می‌کنیم:

• نظرات کارشناسی باید در سربرگ‌های چاپی کارشناس باشد. نام و نام خانوادگی کامل، رشته کارشناسی و شماره پروانه در سربرگ وجود داشته باشد. الزامی ندارد صلاحیت‌های کارشناسی و مدارک تحصیلی کارشناس در سربرگ وجود داشته باشد .
• در پائین سربرگ کارشناسی نیزباید مشخصاتی مثل آدرس کامل پستی، شماره‌های تلفن همراه و ثابت، آدرس پست الکترونیک و … را درج کنید.
• نظرات کارشناسی هیئتی نیز حتی الامکان در سربرگ‌های مخصوص هیئت‌های کارشناسی باشد و از درج نظریه در کاغذ عادی بدون سربرگ هیئتی خودداری نمایید .
• هر نوع سربرگکارشناسی باید آراسته به آرم کانون کارشناسان رسمی دادگستری (با قید استان مربوطه ) باشد.
• نظریه کارشناسی باید حتما شماره و تاریخ و پیوست (در صورت لزوم) داشته باشد .
• در نظرات کارشناسی چند صفحه ای،شماره ترتیب صفحات در پائین یا بالای صفحه حتما درج گردد .
• در هنگام نوشتن گزارش کارشناسی، دقت کنید در صورتی که مدارک ارائه شده به دادگاه دارای ابهام باشد، حتما باید در گزارش ذکر گردد.

 

 

سوالات متداول

1. آیا تمام گرایش‌های حسابداری می‌توانند کارشناس رسمی حسابداری و حسابرسی شوند؟

بله. کلیه گرایش‌های حسابداری می‌توانند در آزمون دادگستری شرکت کنند و برای پروانه کار درخواست بدهند.

2. اگر متقاضی مدرکی بالاتر از کارشناسی در رشته‌های ذکر شده داشته باشد، اما دوره لیسانس را با رشته دیگری فارغ‌التحصیل شده باشد، باز هم می‌تواند در آزمون کارشناسی رسمی دادگستری شرکت کند؟

در صورتی که دارای مدرک کارشناسی یا دکترای رشته‌های مورد نظر را داشته باشید می‌توانید برای شرکت در این آزمون اقدام نمایید.

3. اگر متقاضی از یک دانشگاه مطرح فارغ‌التحصیل شده باشد، اما سابقه کار لازم را نداشته باشد، می‌تواند در آزمون شرکت کند؟

خیر. سابقه ۵ سال کار در زمینه حسابداری و حسابرسی از شروط اصلی برای پذیرفته شدن در این سمت است. در صورتی که می‌خواهید در آزمون شرکت نکنید باید سابقه کار ۱۰ یا ۱۵ ساله داشته باشید. برای تفهیم بهتر به بخش مراحل کارشناس رسمی شدن بازگردید و آن قسمت را مطالعه نمایید.