آشنایی با محیط اتوکد

کمتر مهندسی تو دنیا وجود داره که اتوکد رو نشناسه! سال ۱۹۸۲ بود که شرکت Autodesk با انتشار اولین برنامه CAD تو جهان، تحولی ایجاد کرد. دیگه وقت این بود که کار از پای میز نقشه کشی، جای خودشو به کار پشت رایانه ها بده و دیگه نیازی به مداد و خط کش T و…، نباشه. حدود ۴۰ سال از اولین انتشار این نرم افزار گذشته و امروز شاهد قدرتمندی هر چه بیشتر اتوکد هستیم. تو این مقاله قصد داریم، شما رو تا حدودی با محیط این نرم افزار قدرتمند، آشنا کنیم و هدف اصلی ما اینه که اهمیت بالای یادگیری این نرم افزار رو نشون بدیم. با ما همراه باشید.

اتوکد اصلا چی هست؟

خب، قبل از اینکه با محیط اتوکد آشنا شیم، نیازه یک کمی درباره خودش اطلاعات داشته باشیم!

تو کلمه AutoCAD، بخش CAD، مخفف عبارت Computer Aided Design هست که به معنای طراحی به کمک رایانه هست. همونطور که از اسمش بر میاد، AutoCAD، یکی از بهترین نرم افزارها برای طراحا و معمارا هست که میتونن به کمک این نرم افزار، نقشه ها و ایده های خودشونو، به صورت دوبعدی و سه بعدی و خیلی ساده و دقیق، به تصویر بکشن (درباره کاربرد اتوکد تو رشته های دیگه هم، آخر این مقاله صحبت کردیم).

هر ساله یکسری امکاناتی به این نرم افزار اضافه میشه و به اصطلاح آپدیت میشه. نکته ای که اینجا باید بهش توجه کرد اینه که شماره ورژن آپدیت شده، از سالی که اون آپدیت رو انتشار میده، یکی بیشتره، مثلا اتوکد ۲۰۲۰ رو در سال ۲۰۱۹ منتشر میکنه!

محیط اتوکد:

اگر صفحه اتوکد رو باز کنید، بخش های مختلفی رو میبینید که تو این قسمت، شمارو با این بخش ها آشنا می کنیم.

۱) صفحه ترسیم:

صفحه ترسیم یا Drawing Screen، بخش اصلی ای هست که عملیات اصلی رسم تو این صفحه دیده میشه و درواقع چیزهایی که میکشید، اینجا به نمایش گذاشته میشه.

۲) نوار ابزار:

نوار ابزار یا Toolbar، همونطورکه از اسمش پیداست، یکسری ابزارهایی داره که روند طراحی رو راحت تر میکنه و تو این قسمت ابزارهای کاربردی تر رو میبینید.

برای اینکه این بخش رو دقیقتر بحث کنیم، باید یک مقداری ریزتر بشیم. تو حالت کلی به نوار بالایی در محیط اتوکد ribbon گفته میشه که از بخش های مختلفی مثل Tab و Panel تشکیل شده. در ادامه تصویر این بخش ها آورده شده.

همونطورکه تو تصویر بالا دیده میشه، اتوکد از Tab های مختلفی تشکیل شده مثل Home و Insert و…، که هر کدوم از panel هایی تشکیل شدن تا بتونن امکانات ویژه خودشونو تو سریعترین زمان در اختیار شما قرار بدن. مشخصا نمیشه همه این Tab هارو تو این مقاله با جزئیات گفت ولی به طور خلاصه درباره Tab مربوط به Home و panel های اون توضیحی میدیم.

Tab مربوط به Home یکی از پرکاربردترین Tab های اتوکد هست که دستورات اساسی برای ترسیم و ویرایش رو در اختیار طراحا قرار میده؛ این Tab از panel های Draw ، Modify ، Annotation ، Layers ، Block ، Properties ، Groups ، Utilities، Clipboard و View تشکیل شده.

* Draw:

همونطورکه تو تصویر بالا میبینید، ابزارهای ترسیمی پرکاربردی مثل ترسیم خط، دایره، کمان، مستطیل و…، در این panel قرار داره. این نکته رو هم بگیم که وقتی وارد کار با نرم افزار بشید، تازه اونجاست که عمیقا حس میکنید چه نرم افزار قدرتمندی رو در اختیار دارید؛ مثلا ترسیم خط که گفتیم، فقط کشیدن یک خط ساده نیست و میتونید ضخامت بدید، طول و زاویه به اون بدید، مختصات نقطه بدید و خیلی کارای دیگه…

* Modify:

این panel، ابزارهای ویرایشی مثل جا به جا کردن، کپی کردن، پاک کردن، دوران دادن و…، رو در اختیارتون قرار میده که یقینا با داشتن این بخش، میتونید پرکاربردترین ابزارهارو برای ویرایش نقشتون یا هر تصویری که رسم کردید، داشته باشید.

* Annotation:

حتما تو رسم نقشه ها تجربه داشتید که یجاهایی نیاز بوده یچیزی رو بنویسید، مثلا بگید اسکیل این نقشه چنده، یا هر چیز دیگه ای که نیاز به نوشتن داشته باشه، این بخش این نیاز شمارو پوشش میده. امکانات دیگه ای مثل اندازه گذاری که یکی از مهمترین مرحله ها تو رسم پلان محسوب میشه رو در اختیارتون قرار میده که به طور خودکار و با انتخاب المان مورد نظر، طول، شعاع، زاویه و… رو نشون میده و خیلی از امکانات دیگر!

* Layers:

لایه بندی که بهترین ابزاری هست که تو اتوکد پیدا میشه! با این امکان میتونید دسته بندی منظمی رو داشته باشید و مثلا آکس بندی رو در یک لایه قرار بدید، یا ستون ها رو در یک لایه دیگر قرار بدید و این امکان، شمارو توانمند میکنه که بتونید لایه هارو مدیریت کنید؛ مثلا اگر در روند کار، آکس بندی، محوطه کارتون رو شلوغ کرده بود، با خاموش کردن لایه مربوط بهش، باعث میشه که دیده نشه که دید بهتری داشته باشید و امکانات حرفه ای دیگه ای که اینجا فرصت توضیح نیست!

* Block:

توی نقشه ها حتما شده بخواید برای خودتون میز و صندلی بکشید و جانمایی کنید، هم میتونید از آبجکت های آماده ای که تو اینترنت هست برای این کار استفاده کنید و هم اینکه میتونید خودتون با سلیقه و ذوق شخصیتون این موارد رو رسم کنید و به کمک این بخش مدیریت داشته باشید روی اون و ویرایشش کنید و در پروژه هاتون استفاده کنید.

* Properties:

تو این قسمت میتونید ضخامت خط هارو عوض کنید، مثلا برای دیوارهای اصلی و تیغه بندی و آکس بندی میدونید که باید ضخامت های مختلف درنظر گرفت! دیگه اینکه میتونه نوع خط رو تغییر بده، مثلا خط چین به جای خط ممتد داشته باشید و یا فرمت های متنوع دیگه ای که در اختیارتون قرار میده و یا رنگ خط رو تغییر میده و به رنگ دلخواه شما درمیاره!

* Groups:

بعضی وقتا شده مثلا دوتا شی داشته باشید و بخواید فاصله این دوتا از هم ثابت بمونه، ولی نیاز دارید که جاشون رو عوض کنید و جابه جا کنید، خب با کمک این panel میتونید این کارهارو انجام بدید.

* Utilities:

امکاناتی مثل ماشین حساب و اندازه گیری و… رو در اختیارتون قرار میده.

!!!! دوباره تکرار کنیم که این توضیحات برای آشنایی اولیه با محیط اتوکد هست و کاربرد این بخش ها فراتر از چیزیست که اینجا بیان کردیم که توضیح همه این موارد به طور کامل تو یک مقاله امکان پذیر نیست.

۳) خط فرمان:

اتوکدکارهای حرفه ای سعی میکنن به جای اینکه از ماوس استفاده کنن و رو ابزارها کلیک کنن، با تایپ کردن دستورات تو خط فرمان یا همان Command Line، سرعتشون رو بیشتر کنن و تسلطشون رو نشون بدن! تو تصویر پایین خط فرمان رو در محیط اتوکد میبینید.

شاید فک کنید که انتخاب گزینه ها با ماوس سریعتر از تایپ کردن انگلیسی اون دستور هست! اما اینطوری نیست؛ اتوکد برای دستورات یکسری حروف اختصاری داره که اگه یکمی وقت بذارید و کارکنید، کامل دستتون میاد. مثلا فک کنید، میخواید خط بکشید، باید برید و از panel مربوط به draw در Tab مربوط به Home، خط را انتخاب کنید، این در حالیه که اگر صرفا حرف L را تایپ کنید و enter بزنید دستور خط یا line اجرا می شود که به مراتب در کل یک پروژه، سرعت شمارو بیشتر میکنه! تو ذهن موندن این حروف اختصاری هم با ممارست تو استفاده از اونا حاصل میشه!

۴) نوار وضعیت:

نوار وضعیت یا Status bar که به شما درباره مختصات ها کمک میکنه و امکان بررسی مختصات قطبی یا دکارتی و گرید بندی و…، را میده و اینکه امکانات دیگه ای هم مثل مشخص کردن مقیاس و تغییر محیط کار اتوکد از دوبعدی به سه بعدی و… رو هم دربر میگیره.

کاربرد اتوکد در رشته های دیگه!

تا اینجا احتمالا متوجه شدید که اتوکد یک ابزار ترسیماتی قدرتمنده و خب مشخصا میشه ازش تو همه موارد و همه رشته ها که نیاز به طراحی دارن، استفاده کرد. خود شرکت سازنده اومده و نرم افزارهای جداگانه دیگه ای رو هم توسعه داده که امکانات بیشتری رو برای اون رشته قرار داده باشه که در پایین اسمشون به همراه رشته مربوطه اومده.

* AutoCAD Architecture مربوط به رشته معماری

* AutoCAD Electrical مربوط به رشته برق

* AutoCAD Mechanical مربوط به رشته مکانیک

* AutoCAD Civil 3D مربوط به رشته عمران و شهرسازی

* AutoCAD P&ID مربوط به رشته ابزارآلات و نقشه سازی ابزارها

* AutoCAD MEP مربوط به رشته تاسیسات و لوله کشی

* AutoCAD Plant 3D مربوط به طراحی صنعتی

* AutoCAD Map 3D مربوط به جغرافیا و طراحی فضا

از کجا اتوکد رو یاد بگیرم؟

برای حرفه ای شدن تو اتوکد باید اول یسری کتاب بخونید و کلاس شرکت کنید تا اول مقدماتشو یاد بگیرید و بعد از اون هر چقدر بیشتر تمرین کنید، و تو شرکت های نقشه کشی تجربه کسب کنید، حرفه ای تر میشید!

انتشارات نوآور از دو طریق، بستر اولیه آموزش اتوکد رو برای شما مهندسای عزیز فراهم کرده:

۱) اگه اهل خوندن کتابی و کتاب بهت تو یادگیری بیشتر کمک میکنه، میتونی به کتاب آموزش کاربردی و تمرینات تخصصی AutoCAD سر بزنی!

۲) اگه اهل کلاسی و میخوای تو کلاس این مسائل رو یادبگیری و امکان اینو داشته باشی که سوالاتو بپرسی، میتونی به کلاس های اتوکد ما یه سری بزنی!

جمع بندی:

اتوکد یکی از اساسی ترین معلوماتی هست که هر مهندس باید بلد باشه. تو دنیای امروزی، اتوکد زبان بین مهندسا شده و این ارتباط رو برقرار کرده، از طرفی هم اینقدر این نرم افزار کاربردی و قدرتمند و در عین حال ساده هست که ارزش وقت گذاشتن برای یادگیری رو داره! امیدوارم تونسته باشیم میزان اهمیت یادگیری اتوکد رو تو این مقاله به نظر شریفتون رسونده باشیم!

موفق باشید.

انتشارات نوآور

ناشر تخصصی کتاب های نظام مهندسی