ایمنی در آسانسورها

در این مقاله قصد داریم مباحث مربوط به ایمنی در صنعت آسانسور را بررسی نماییم. همچنین به دلایل وقوع حوادث مربوط به استفاده از آسانسورها و توصیه‌های لازم در خصوص به حداقل رساندن این حوادث بپردازیم. با ما همراه باشید...

امروزه توجه به اصول و مبانی ایمنی در آسانسورها و انجام بازرسی‌های دوره‌ای و منظم آسانسورها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. و این اهمیت بیشتر به دلیل افزایش استفاده از آسانسورها در ساختمان‌ها طی سال‌های اخیر است. آسانسورها از جمله وسایل نقلیه‌ای هستند که صدور فرمان حرکت آن در اختیار مسافر است اما کنترل و توقف آن از اختیار مسافر خارج است. بنابراین ضروری است که از ایمنی و کارایی آن اطمینان لازم کسب شود.

گروه بندی آسانسورها:

آسانسورها به طور کلی به دو گروه اصلی زیر تقسیم می‌شوند:

یک دسته آسانسورهایی هستند که در آنها مسافر مجاز به سوار شدن می‌باشد؛
دسته دیگر آسانسورهایی هستندکه، مسافر مجاز به سوار شدن آن نمی‌باشد.

طبقه بندی انواع آسانسورها :

آسانسورهای کششی
آسانسورهای هیدرولیکی
آسانسورهای مسافربر
آسانسورهای پرسرعت
آسانسورهای حمل بار
آسانسورهای بیمارستانی
آسانسورهای حمل خودرو درساختمان‌های خصوصی
آسانسورهای خدماتی
آسانسورهای صنعتی
آسانسورهای طبقاتی هوشمند
بالابرهای ساختمانی
سکوهای بالابر صندلی چرخدار و معلول بر

آسانسور کششی:

آسانسوری است که، حرکت آن بر اثر اصطحکاک بین سیم بکسل و شیار فلکه کشش به هنگام چرخش آن توسط سیستم محرکه تامین می‌شود.

آسانسور هیدرولیکی:

در این نوع آسانسور عامل حرکت کابین، سیلندر و پیستون هیدرولیکی است. و ممکن است وزنه تعادل نیز داشته باشد و معمولا برای سرعت و ارتفاع کم استفاده می‌شود.

به طور کلی از سیستم هیدرولیک در خطوط تولید مدرن، صنایع سنگین، بالابرها، آسانسورها و پرس‌ها و غیره استفاده می‌شود.

یک آسانسور کامل باید دارای قابلیت‌های زیر باشد :

قابلیت اطمینان برای استفاده‌کنندگان
دارا بودن کلیه ضرایب و تجهیزات ایمنی
عملکرد مناسب در زمان حرکت و توقف

دلایل از کار افتادن آسانسورها :

قطع جریان برق ورودی
استفاده نادرست افراد از آسانسور
نقص مکانیکی و الکتریکی

برخی از عواملی که سبب محبوس شدن طولانی مدت مسافران در آسانسور می‌شود:

خارج شدن کابین از ریل
نقص فنی در گیربکس موتور
جمع شدن سیم بکسل بر روی کابین آسانسور
پاراشونت
نوسانات در برق ورودی و خرابی سیستم‌های فرمان

انواع حوادث برای مسافرین آسانسورها :

سقوط فرد به داخل چاه آسانسو
سقوط فرد محبوس در داخل کابین
گیر کردن فرد بین کابین و طبقه
گیر کردن لباس فرد بین لته‌های درب کابین
آتش‌سوزی

یکی از موارد خیلی رایج در زمینه آسیب به افراد در هنگام استفاده از آسانسور این است که افراد تلاش می‌کنند از آسانسورهایی که به هر دلیل متوقف شده اند، خارج شوند.

برخی از انواع حوادث رایج در آسانسورها:

برخورد سرویس کار با قطعات متحرک
سقوط مسافر به درون چاه آسانسور
برق گرفتگی سرویس کار
محبوس شدن سرویس کار
گشودن درب طبقه در موارد غیر اضطراری
برخورد کابین به چاه آسانسور
سقوط کابین به دلیل پارگی سیم بکسل و ...

توصیه‌های ایمنی در استفاده از آسانسور :

لازم است برای نگهداری و سرویس آسانسور بصورت منظم، با یکی از شرکت‌های متخصص در این زمینه قراردادی منعقد شود تا دستگاه را به طور مرتب بازدید و سرویس نماید.
لازم است که کلیه آسانسورهای مسافری، خدماتی و باربری باید دارای بیمه مسئولیت مدنی و سرنشین باشند.
لازم است آسانسور از دسترسی افراد متفرقه غیر از سرویس کار مجاز، محافظت شود.
ترجیحاً آسانسورها باید دارای سیستم باطری نجات اضطراری بوده و یا امکان تامین برق در شرایط اضطراری را از طریق ژنراتور و یا سیستم UPS داشته باشند.

برخی از توصیه‌های ایمنی به مسافرین پیش از سوار شدن به کابین آسانسور:

هنگام استفاده از آسانسور باید به ظرفیت آن دقت کنید و از سوار شدن بیش از ظرفیت مجاز مشخص شده برای آسانسور اجتناب شود.
پس از فعال و روشن شدن چراغ دکمه احضار طبقه در زمان حضور در طبقه، از فشردن مجدد آن خودداری نمایید.
در صورتی که در زمان حضور در طبقه دو کلید احضار وجود دارد حتما کلیدی را فشار دهید که به سمت حرکت شما می‌باشد.
از فشردن همزمان دو کلید احضار در طبقات جدا خودداری فرمایید.
قبل از سوار شدن به آسانسور از وجود کابین روبروی ایستگاه یا طبقه مورد نظر مطمئن شوید.
حق تقدم ابتدا با افرادی است که بایستی از کابین خارج شوند و سپس افرادی که از طبقه وارد کابین می‌شوند.
از حمل اشیاء تیز و برنده و اشتعال زا به داخل کابین آسانسور خودداری نمایید.
از کلید اضطراری آسانسور که می‌تواند بشکل آچار سه گوش بوده و یا دارای مکانیزم‌های دیگری باشد تنها جهت نجات افراد استفاده نمایید.
هر گونه استفاده از کلید اضطراری بجز در مواردی که نیاز به نجات اضطراری باشد می‌تواند ضمن آسیب به تجهیزات برای مسافرین یا فرد استفاده کننده حادثه ایجاد کند.
در صورتی که آسانسور تحت سرویس باشد، به هیچ عنوان از آن استفاده ننمایید.
به هیچ عنوان از آسانسوری که دارای نقص در عملکرد بوده و یا در زمان عملکرد دارای صدای غیر متعارفی می‌باشد استفاده ننمایید.
از گذاشتن هرگونه مانع جلوی درب‌های اتوماتیک آسانسور خودداری نمایید.
قبل از رسیدن کابین به تراز طبقه، تلاشی برای باز نمودن درب ننمایید
در صورتی که دکمه احضار طبقه دارای دو جهت بالا و پایین می‌باشد، تنها دکمه‌ای را فشار دهید که مسیر شما بوده و از فشار دادن همزمان دکمه‌های بالا و پایین خودداری نمایید.

توصیه‌های ایمنی به مسافرین در زمان حضور در کابین:

در داخل کابین تنها یک بار کلید احضار طبقه را فشار دهید.
هنگام حرکت کابین از دست زدن به درب آسانسور و یا تکیه به آن جدا خودداری نمایید.
در صورتی که کابین فاقد درب باشد حتما فاصله بیش از 30سانتی متر را از ورودی کابین مراقبت فرمایید
تنها یک بار کلید فراخوان داخل کابین را فشار دهید.
تا زمان فراخوان کامل کابین در تراز طبقه از باز کزدن درب آن خودداری فرمایید.
در زمان سوار شدن به ظرفیت مجاز توجه نموده و تحت هیچ شرایطی بیشتر از ظرفیت سوار آسانسور نشوید.
تا حد امکان از آسانسور مسافری برای حمل بار استفاده ننمایید. در صورتی که امکان استاده از سایر امکانات برای حمل بار میسر نمی‌باشد، تنها به اندازه 70% ظرفیت اسمی آسانسور بار در آن قرار دهید.
در زمان وقوع زلزله آتش‌سوزی و یا هر گونه اختلال در عملکرد آسانسور بلافاصله در اولین توقف ممکن از کابین خارج شوید.
هنگام آتش سوزی استفاده از آسانسور ممنوع است.

سیستم‌های ایمنی در آسانسورها:

به دلیل اتوماتیک بودن فرمان‌های حرکت و توقف و لازم است که سیستم‌های ایمنی نیز به نحوی تعبیه و تنظیم شوند که در مواقع لزوم و در زمان مناسب عمل کرده و تمهیدات لازم را برای نجات سرنشینان آن به صورت خودکار انجام دهد.

سیستم های ایمنی و حفاظت در آسانسورها به دو دسته مکانیکی و الکترونیکی تقسیم می‌شوند. که تحت یک سیستم مرکزی به نام تابلو فرمان عمل می‌کنند. به دلیل اتوماتیک بودن فرمان‌های حرکت و توقف لازم است که سیستم‌های ایمنی نیز به نحوی تعبیه و تنظیم شوند که در مواقع لزوم و در زمان مناسب عمل کرده و تمهیدات لازم برای نجات سرنشینان آن به صورت خودکار انجام دهد.

برای آشنایی بیشتر با اصول ایمنی در ساخت، بهره‌برداری و استفاده از انواع آسانسورها توصیه می‌شود کتاب‌های: