داشتن مهر نظام مهندسی به شما اجازه می‌دهد مدارک، نقشه‌ها و برگه‌های تعهد مرتبط با خدمات طراحی، نظارت و اجرا را در پروژه‌های ساختمانی تأیید و امضاء کنید. درآمد مهر نظام مهندسی ثابت نیست و درآمد نهایی مهندسی که مهر نظام مهندسی را در اختیار دارد به عوامل مختلفی مانند رشتۀ مهندسی، پایه اشتغال، ظرفیت، سابقه، شهر محل فعالیت و میزان تقاضا بستگی دارد. در این مقاله به صورت کامل روش‌های اصلی درآمدزایی با مهر نظام مهندسی را بررسی می‌کنیم.

دریافت مهر و بهره‌مندی از درآمد مهر نظام مهندسی

همانطور که در مقاله اقدامات پس از قبولی در آزمون نظام مهندسی بررسی کردیم، مهندسان پس از قبولی در آزمون باید برای ثبت نام در سازمان نظام مهندسی اقدام کنند. در قدم بعدی و پس از تکمیل مدارک لازم در سامانه یکپارچه IMS ، پروفایل مهندس ایجاد شده و پس از بررسی مدارک و در صورت عدم نقص در آنها، پروانه اشتغال به کار برای مهندس صادر می‌شود. مهندس در ادامه باید نسبت به فعال‌سازی پروانه و دریافت مهر نظام مهندسی اقدام کند. سازمان نظام مهندسی مهر ارائه شده از سوی مهندسان ناظر، طراح و مجری را تایید می‌کند.

درآمد مهر نظام مهندسی در بخش نظارت

نظارت یکی از رایج‌ترین فعالیت‌ها برای مهندسانی است که در این صلاحیت قبول شده‌اند و پروانه نظارت را دریافت کرده‌اند. درآمد پروژه‌های نظارت براساس تعرفه‌های مصوب سازمان نظام مهندسی هر استان محاسبه می‌شود. تعیین تعرفه نظارت با توجه به متراژ، گروه ساختمانی، نوع کاربری و ضرایب تعدیل تعیین می‌شود و مهندسان ناظر هنگام ثبت قرارداد، حق‌الزحمه خود را از طریق سامانه‌های استانی مشاهده می‌کنند.
درآمد نظارت در استان‌های مختلف یکسان نیست؛ به‌عنوان مثال، در کلان‌شهرها ساخت‌وساز بیشتر است و پروژه‌ها در متراژهای بالاتر انجام می‌شود، معمولا در این شهرها ظرفیت اشتغال مهندس سریع‌تر تکمیل می‌شود و مجموع درآمد سالیانه بالاتر است.
عامل دیگری که درآمد مهر نظام مهندسی مهندسان ناظر را تعیین می‌کند، شاخه فعالیت و تعداد پروژه‌های مرتبط با آن حوزه است. برای مثال تعداد پروژه‌های موجود برای رشته‌هایی مانند عمران و معماری بیشتر است. از طرف دیگر برخی از رشته‌ها خدمات متنوع‌تری ارائه می‌دهند، برای مثال رشته‌هایی مانند مکانیک و برق خدمات متنوع‌تری مانند نظارت تاسیسات گاز یا موتورخانه ارائه می‌دهند.

بنابراین حجم پروژه‌ها و ظرفیت بازار می‌تواند درآمد نظارت را به‌شکل قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار دهد.

درآمد مهر نظام مهندسی در بخش طراحی

طراحی یکی از مهم‌ترین مسیرهای درآمد برای مهندسانی است که پروانه مهندسی طراحی را کسب کرده و مهر طراحی فعال دارند. حق‌الزحمه طراحی براساس جداول تعرفه خدمات مهندسی تعیین می‌شود و معمولاً شامل طراحی معماری، سازه، برق و مکانیک است. هر رشته، تعرفه مخصوص به خود را دارد و هزینه طراحی با توجه به متراژ، تعداد طبقات، نوع سازه و گروه ساختمانی محاسبه می‌شود.
با وجود اینکه بخشی از درآمد طراحی تابع تعرفه است، بسیاری از مهندسان خارج از سازمان و به صورت پروژه‌ای نیز فعالیت می‌کنند. در این حالت، حق‌الزحمه توافقی است و بسته به سابقه مهندس و نوع پروژه می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از تعرفه رسمی باشد.
یکی از مزیت‌های طراحی نسبت به نظارت این است که دستمزد در زمان کوتاه‌تری پرداخت می‌شود. زیرا فرایند طراحی ظرف چند ماه انجام می‌شود؛ اما نظارت معمولا یک فعالیت سالانه است. از طرفی دفتر خدماتی یا شرکت‌های مشاوره ساختمان بعد از تحویل گرفتن نقشه و تایید سازمان، حق‌الزحمه مهندس طراح را در همان ابتدای پروژه پرداخت می‌کنند. در حالی که درآمد مهر نظام مهندسی نظارت، وابسته به مراحل مختلف اجرا و طول پروژه است.

درآمد مهر نظام مهندسی در بخش اجرا

مهندس مجری نیز مانند ناظر و طراح دارای پروانه اشتغال و مهر مخصوص اجرا است؛ اما کاربرد این مهر با مهر طراحی و نظارت متفاوت است. مهر یک مهندس مجری تنها برای تعهد اجرای یک ساختمان استفاده می‌شود و در سامانه شهرداری و سازمان استان ثبت می‌شود. برخلاف مهندسان ناظر و طراح، مهندس مجری تأیید نقشه یا کنترل محاسبات انجام نمی‌دهد، اما مسئول کیفیت اجرا و تحویل صحیح ساختمان است.

درآمد مهندس مجری برخلاف طراحی و نظارت، تعرفه مصوب سراسری ندارد و کاملاً به قرارداد بین کارفرما و مجری بستگی دارد. حق‌الزحمه اجرای ساختمان معمولاً بر اساس یکی از روش‌های زیر تعیین می‌شود:

• مبلغ توافقی برای کل پروژه
• پرداخت مرحله‌ای همگام با پیشرفت عملیات
• درصدی از هزینه اجرای هر متر مربع ساختمان

درآمد پروانه اجرای یک مهندس به عواملی مانند متراژ و گروه ساختمانی، پیچیدگی سازه، مدت زمان پروژه، نوع سیستم سازه‌ای (بتنی یا فلزی)، سابقه مهندس و میزان ساخت‌وساز در شهر بستگی دارد.

روش‌های واقعی درآمدزایی با مهر برای مهندسان

مهندسان پس از دریافت پروانه و فعال‌سازی مهر نظام مهندسی (در صلاحیت‌های طراحی، نظارت یا اجرا)، محدود به حوزه اصلی فعالیت خود نیستند و می‌توانند از مسیرهای دیگری نیز درآمد کسب کنند. رایج‌ترین روش‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

۱. درآمد مهر نظام مهندسی از تأیید نقشه

بسیاری از دفاتر خدمات فنی برای کنترل نقشه‌ها، دفترچه‌های محاسباتی، نقشه‌های برق و مکانیک یا اصلاح مدارک پروژه، با مهندسان دارای مهر همکاری می‌کنند. این خدمات معمولاً به صورت پروژه‌ای محاسبه می‌شود و شامل بررسی جزئیات فنی و انطباق نقشه‌ها با مقررات ملی ساختمان است.

۲. همکاری با دفاتر خدمات فنی و مهندسی

دفاتر خدمات فنی در زمان‌های اوج ساخت‌وساز برای تأیید نقشه‌ها یا تکمیل مدارک به مهندسان پاره‌وقت نیاز دارند. همکاری با این دفاتر هم برای مهندسان تازه‌کار فرصت مناسبی است و هم برای مهندسان با سابقه، منبع درآمد ثابتی ایجاد می‌کند. دفاتر خدمات فنی معمولاً ماهانه یا بر اساس تعداد پروژه تسویه را انجام می‌دهند.

۳. گزارش‌های فنی و خدمات بازدید

حق‌الزحمه بازدیدهای دوره‌ای، گزارش عدم خلاف، کنترل اجرا، بررسی رفع نواقص یا ارائه گزارش‌های موردنیاز شهرداری نیز می‌تواند بخشی از درآمد مهر نظام مهندسی باشد. این خدمات طبق نیاز پروژه و به‌صورت موردی انجام می‌شود و تعرفه آنها در استان‌های مختلف متفاوت است.

۴. انجام پروژه‌های خصوصی خارج از سازمان

مهندسان می‌توانند در پروژه‌های کوچک، مانند اضافه‌بنای محدود، اصلاح نقشه، طراحی پارکینگ یا بازسازی داخلی، به‌صورت توافقی خدمات ارائه دهند. این پروژه‌ها نیازمند ثبت در سامانه سازمان نیستند، ولی باید مطابق قوانین ساخت‌وساز انجام شوند. این خدمات معمولا درآمد خوبی دارند و انعطاف بالایی برای مهندس ایجاد می‌کنند.

۵.  فعالیت در شرکت‌های مشاور یا دفاتر مهندسی

شرکت‌های مشاور سازه، برق و مکانیک معمولاً برای تأیید نقشه‌ها و مدارک محاسباتی از مهر مهندسان دارای پروانه استفاده می‌کنند. در این حالت، مهندس به‌صورت قراردادی یا پاره‌وقت فعالیت می‌کند و برای هر پروژه یا بسته‌های کاری دستمزد دریافت می‌کند.

 عوامل تعیین‌کننده درآمد مهر نظام مهندسی

درآمد نهایی یک مهندس دارای پروانه به چند عامل کلیدی بستگی دارد:

• پایه مهندسی (پایه ۳ تا پایه ۱)
• ظرفیت اشتغال و میزان تکمیل ظرفیت در هر سال
• شهر و استان محل فعالیت
• تعداد دفاتر یا شرکت‌های طرف همکاری
• رشته مهندسی و نوع صلاحیت
• سابقه کار مهندس

هرچه پایه پروانه بالاتر باشد و مهندس به‌واسطه سابقه کاری، شبکه ارتباطی بزرگ‌تری داشته باشد، پروژه‌های بیشتری دریافت کرده و درآمد بالاتری خواهد داشت.

جمع بندی

درآمد مهر نظام مهندسی یک عدد ثابت یا سراسری نیست و به شرایط بازار، ظرفیت اشتغال، رشته مهندسی و میزان فعالیت بستگی دارد. مهندسان می‌توانند علاوه بر صلاحیت حرفه‌ای خود، از روش‌های دیگری مانند همکاری با دفاتر فنی، تأیید نقشه‌ها، گزارش‌های فنی و پروژه‌های خصوصی نیز کسب درآمد کنند. شروع کار با پروژه‌های کوچک و ایجاد شبکه ارتباطی، بهترین روش برای ورود به بازار و افزایش درآمد مهر است.

 

مطالب مرتبط:

1. درآمد مهر نظام مهندسی عمران
2. همه چیز درباره آزمون نظام مهندسی معماری
3. همه چیز درباره آزمون نظام مهندسی عمران
4. تاریخ آزمون نظام مهندسی
5. زمان ثبت نام در آزمون نظام مهندسی
6. تمدید زمان ثبت نام آزمون نظام مهندسی