شرایط نگهداری از تجهیزات حفاظت در برابر حریق

اين مقاله حداقل الزاماتی را كه به منظور نگهداری و بهره‌برداری مناسب از تأسيسات و تجهيزات حفاظت مقابل حريق در ساختمان‌ها نصب يا پيش بيني شده است را تعيين می كند. با رعایت درست شرایط نگهداری از تجهیزات حفاظت در برابر حریق سبب افزايش طول عمر آن‌ها شده و احتمال بروز خطا، خرابی يا عملكرد نامناسب را در مواقع اضطراری كاهش می دهد، از اين رو با انجام تمهيدات لازم در زمان بهره برداری و بازرسی های دوره‌ای می توان به اين اهداف دست يافت.

ضوابط و مقررات حفاظت در مقابل حريق بايد مطابق الزامات مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان به ويژه مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان و قوانين سازمان آتش نشانی براي كليه ساختمان‌های با كاربری های مندرج در قانون نظام مهندسی رعايت شود. به موارد زیر توجه کنید:

۱ – بازديد توسط مسئول نگهداري ساختمان

به منظور مشخص كردن وضعيت بخش‌ها و تجهيزات مرتبط با حفاظت ساختمان در مقابل حريق بايد بازديد‌های متناوب انجام شود. مسئول نگهداری ساختمان بايد حداقل هر سه ماه يك بار نسبت به كنترل و بازديد از ساختمان‌ها اقدام و نتايج حاصل از بازديد را ثبت و در پرونده نگهداری ساختمان بايگاني نمايد. در صورت مشاهده هرگونه مغايرت با اصول ايمنی و الزامات مباحث مقررات ملّی ساختمان، مسئول نگهداری ساختمان بايد موارد را گزارش و نسبت به اصلاح از طريق افراد ذيصلاح اقدام نمايد. بازديد قسمت‌هاي مختلف توسط مسئول نگهداری ساختمان شامل موارد زير است ولی محدود به آنها نمی شود.

تبصره : علاوه بر بازديد هايی كه مسئول نگهداری ساختمان به صورت ادواری انجام می دهد بايد پس از بروز آتش سوزی و هرگونه تعمير، تغيير يا اشكال پيش آمده، سيستم به طور كامل مورد بازديد واقع شده و از صحت عملكرد كليه بخش‌های آن اطمينان حاصل شود.

۲ – قابليت دسترسی

هر ساختمان بايد قابل دسترسی براي مأموران آتش نشانی و وسائل مورد نياز آن‌ها باشد. فضای اطراف ساختمان و مسيرهای دسترسی همواره بايد باز باشد و مسئول نگهداری ساختمان بايد از باز بودن آنها اطمينان حاصل نمايد. بايد در اين ارتباط كنترل و در صورت عدم وجود شرايط كافی، مسئول نگهداری ساختمان بايد هشدارهای لازم را با نصب تابلويی كه در معرض ديد كليه ساكنين باشد، بدهد.

۳ – تحمل بار محل تردد اتومبيل

در ساختمان‌هائی كه دارای محوطه باز بوده و امكان ورود ماشين آتش نشانی در محوطه آن‌ها وجود دارد، بايد كف محوطه و راه‌های دسترسی براي اطمينان از تردد ايمن ماشين‌های سنگين از نظر تحمل بار بررسی و كنترل شود.

۴ – محوطه پلكان، و راه های ارتباطی

محوطه پلكان و راه های ارتباطی بايد مطابق موارد ذيل كنترل شود:

الف) معابر دسترسی به دهليز پلكان و راه های خروجی آن بايد كاملاً باز و قابل دسترسی باشد.

ب) در مواردی كه پلكان فرار در داخل ساختمان واقع است، بايد درب‌های ورود در هر طبقه به آسانی بازشده و خود به خود بسته شوند (آسان بازشو و خود بست).

پ) بايد ايمنی مكانی كه راه‌های پلكان فرار به آن می رسد كنترل شود.

ت) عملكرد تهويه مكانيكی و فشار مثبت هوا در دهليز پلكانی كه به هوای باز ارتباط ندارند، كنترل شود.

۵ – سيستمهای اعلام حريق

سيستم‌های اعلام حريق و متعلقات آن‌ها بايد برای موارد زير بازرسی و كنترل شوند و اطمينان حاصل شود كه عملكرد لازم و كافی را در موارد ضروری دارا باشند:

الف) كليه دتكتورها.

ب) كليه شستی ها.

پ) كليه آژيرها.

ت) چراغ های كنترل شونده از راه دور.

ث) باطري های سيستم اضطراری.

ج ) بخش‌های مختلف مدارهای ارتباطی اعم از كابلها و سيمها و ساير اجزا و متعلقات سيستم.

۶ – شبكه آب آتش نشانی ساختمان

موارد زير بايد در مورد شبكه آب آتش نشانی ساختمان بازرسی و نسبت به صحت عملكرد آن ها اطمينان حاصل شود.

الف ) عملكرد پمپ و متعلقات برقی و مكانيكی افزايش فشار.

ب ) شبكه لوله‌های آب رسانی، خشك و تر.

پ ) مخزن ذخيره آب از نظر حجم آب موجود، پوسيدگی، نشتی و حفاظت در برابر يخ زدگی و كنترل لوله‌ها، شيرها و اتصالات مربوط به آن.

ت) كنترل جعبه‌های آتش نشانی از نظر ظاهری، باز و بسته شدن درب و وجود كليد در محل مخصوص، كنترل قرقره‌های شيلنگ توزيع آب و اتصالات مربوطه.

ث ) كنترل سيستم برق اضطراری و صحت عملكرد آن.

ج ) كنترل شبكه بارنده، افشانه‌ها و متناسب بودن نوع آنها با محل نصب.

چ ) كنترل وجود برچسب مخصوص راهنمايی محل اتصال شبكه آب شهری و سيستم آتش نشانی.

۷ – خاموش كننده های دستی

انواع اين وسائل بايد از نظر تناسب با نوع حريق، تعداد، سالم بودن و عملكرد مناسب، وضعيت نصب و دسترسي و تاريخ شارژ بازرسی و كنترل شوند.

۸ – موتورخانه

با توجه به اين كه موتور‌خانه در ساختمان از جمله محل‌هایی است كه در آن پتانسيل ايجاد حريق زياد است، از اين رو بايد نسبت به نگهداری و برقراری شرايط ايمنی آن در مقابل حريق توجه ويژه‌ای شود. در موتورخانه‌ها بايد موارد ذيل كنترل و بازرسی شود:

الف ) نوع، تعداد و محل نصب خاموش كننده‌ها و تناسب آن‌ها با وسعت و تجهيزات موتورخانه.

ب ) تهويه و تأمين هوای لازم برای احتراق و تجهيزات تخليه دود.

پ ) راه‌های دسترسی و باز بودن مسير تردد.

 

۹ – پاركينگ

موارد زير بايد در پاركينگ‌ها كنترل شده و صحت عملكرد آن‌ها مشخص شود:

الف ) شبكه بارنده و شبكه آب آتش نشانی و جعبه ها و متعلقات نصب شده.

ب ) سيستم های تهويه و تخليه هوا.

پ ) سيستم كشف و اعلام حريق و محل و وضعيت نصب آن ها.

ت ) راه های خروجی و نشانگرهای خروجی.

ث) چراغ های اضطراری و تابلوهای هشدار دهنده.

 

دوره تناوب بازرسی

بازرسی توسط بازرس بايد سالانه يك بار انجام شده و علاوه بر بازرسی موارد فوق بازرس بايد سوابق ثبت شده در پرونده نگهداری ساختمان را بررسی و چنانچه اشكالی مشاهده شود راه كارهای لازم در ارتباط با اشكالات را ارائه نمايد.

منابع  : مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان

 مهندس دنیا خضرائی

انتشارات نوآور

ناشر تخصصی کتب نظام مهندسی و عمران