قالب‌ برداری (نکات ضروری برای آزمون نظام مهندسی)

 در تحریریه، قالب‌ برداری (نکات ضروری برای آزمون نظام مهندسی) در مورد نحوه اصولی قالب برداری و زمان قالب برداری متناسب با مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و شرایط افزایش یا کاهش این زمان و نیز برچیدن پایه‌های اطمینان صحبت شده است. لازم به ذکر است که تقریبا در هر دوره آزمون نظام مهندسی در رابطه با این موضوع «قالب‌ برداری (نکات ضروری برای آزمون نظام مهندسی)» سوال طرح می شود.

 

الف- نحوه قالب برداری

• قالب را باید هنگامی برداشت که بتن بتواند تنش های موثر را تحمل کند و تغییرشمل آن از تغییرشکل های پیش بینی شده تجاوز نکند.
• پایه ها و قالب های باربر نباید قبل از آنکه اعضا و قطعات بتنی مقاومت کافی را برای تحمل وزن خود و بارهای وارد کسب کنند، برچیده شوند.
• عملیات قالب برداری و برچیدن پایه ها باید گام به گام ، بدون اعمال نیرو و ضربه طوری صورت گیرد که اعضا و قطعات بتنی تحت اثر بارهای ناگهانی قرار نگیرند، بتن صدمه نبیند و ایمنی و قابلیت بهره برداری قطعات مخدوش نشود.
• در صورتیکه قالب برداری پیش از پایان دوره مراقبت بتن انجام پذیرد، باید تدابیری برای مراقبتپس از قالب برداری اتخاذ کرد.

 

ب- زمان قالب برداری

در صورتیکه زمان قالب برداری در طرح تعیین و تصریح نشده باشد باید زمان های داده شده در جدول ذیل را به عنوان حداقل زمان لازم برای برچیدن قالب ها و پایه ها ملاک قرار داد.

 

شرح نوع قالب بندی		دمای مجاور سطح بتن(درجه سلیسیوس)
		۲۴ و بیشتر	۱۶	۸	۰
قالب های قائم، ساعت		۹	۱۲	۱۸	۲۰
دال ها	قالب های زیرین، شبانه روز	۳	۴	۶	۱۰
تیرها	قالب زیرین، شبانه روز	۷	۱۰	۱۵	۲۵

زمان های داده شده با رعایت نکات زیر معتبرند:

• بتن با سیمان پرتلند معمولی نوع یک یا دو یا سایر سیمان هایی که روند کسب مقاومت مشابه دارند، ساخته شده باشد.
• در صورتیکه ضمن سخت شدن بتن دمای محیط به کمتر از صفر درجه سلسیوس تنزل کند زمان های داده شده را باید اصلاح کرد.
• در صورت استفاده از سیمان پرتلند نوع سه یا مواد زود سخت شونده یا عمل آوری با بخار می توان زمان های داده شده را کاهش داد.
• در صورت استفاده از سیمان یا مواد دیرسخت شونده نظیر سیمان پرتلند نوع پنج یا سیمان هایی که روند کسب مقاومت مشابه دارند، باید زمان های داده شده را افزایش داد.
• در صورتیکه ملاحضاتی خاص برای جلوگیری از بروز ترک ها و یا تقلیل تغییرشکل های ناشی از وارفتگی مورد نظر باشد، باید زمان های داده شده را افزایش داد.
• در صورتیکه عمل اوردن تسریع شده یا قالبندی خاصی مورد نظر باشد تقلیل زمان های داده شده امکان پذیر است.
• برچیدن قالب ها در مدتی کمتر از زمان های داده شده در جدول فوق فقط به شرط آزمایش قبلی میسر است.
• در صورتی که آزمایش آزمون های آگاهی (نگهداری شده در کارگاه) حاکی از رسیدن مقاومت بتن به حداقل هفتاد درصد مقاومت مشخصه باشد، می توان قالب های سطوح زیرین را برداشت ولی برچیدن پایه های اطمینان فقط در صورتی مجاز است که علاوه بر مراعات تمامی محدودیت ها، بتن بتن به مقاومت بیست و هشت روزه مورد نظر رسیده باشد.

قالب‌ برداری (نکات ضروری برای آزمون نظام مهندسی)

برداشتن پایه های اطمینان

• براي تيرهاي با دهانة تا هفت متر، برداشتن كل قالب و داربست و زدن پايه هاي اطمينان مجاز است ولي براي دهانه هاي بزرگتر از هفت متر، تنظيم قالب و داربست بايد به گونه اي باشد كه برداشتن قالب بدون جابجايي پايه هاي اطمينان ميسر باشد و يا برداشتن قالب و زدن پاية موقت، به صورت مرحله اي باشد.
•     براي ساختمانهاي متشكل از ديوارها و دال هاي بتن آرمه، نظير ساختمانهايي كه با قالب هاي تونلي يا قالب واره هاي به ابعاد بزرگتر ساخته شوند، ميتوان برچيدن پايه هاي اطمينان و برپايي مجدد آنها را در دهانه هاي تا ده متر مجاز دانست مشروط بر آنكه زدن پايه هاي اطمينان بلافاصله پس از برداشتن قالب باشد و در عمل اطمينان حاصل شود كه هيچ نوع ترك يا تغيير شكل نامطلوب بروز نخواهد كرد. در اين حالت نيز اجراي مرحله اي پايه اطمينان قالب الزامي است.
• بطور كلي در صورتيكه قطعة مورد نظر جزئي از سيستمي پيوسته باشد، هنگامي ميتوان پايه هاي اطمينان را برداشت كه تمامي قطعات مجاور آن هم بتن ريزي شده باشند و بتن مقاومت كافي را كسب كرده باشد. درصورتيكه تير يا دال يكسره طراحي شده باشد، نميتوان پايه هاي اطمينان دهانه اي را برچيد مگر آنكه دهانه هاي طرفين آن بتن ريزي شده باشند و بتن آن نيز مقاومت لازم را به دست آورده باشد
• در صورت تكيه كردن مجموعه قالب بندي طبقة فوقاني روي طبقة تحتاني فقط هنگامي ميتوان طبقة زيرين را برچيد كه بتن طبقة بالا مقاومت لازم را بدست آورده باشد. اين امر ميبايد مبتني بر محاسبات سازهاي صورت پذيرد.
• توصيه ميشود پايه هاي اطمينان هميشه در دو طبقة متوالي وجود داشته باشند و تا حد امكان هر دو پاية اطمينان نظير در دو طبقه، بر روي هم و در امتدادي واحد قرار گيرند.
•  برداشتن پايه هاي اطمينان بايد بدون اعمال فشار و ضربه، به گونه اي باشد كه بار به تدريج از روي آنها حذف شود.(در دهانه هاي بزرگ از وسط دهانه به سمت تكيه گاه ها و در كنسول ها از لبه به طرف تكيه گاه)
•  برداشتن بار از روي پايه هاي اطمينان در دهانه هاي بزرگ و قطعاتي كه نقش سازه اي حساسي دارند، بايد با وسائل قابل كنترل انجام پذيرد به گونه‌اي كه درصورت لزوم در هر لحظه بتوان باربرداري از روي پايه ها را متوقف كرد.

تیم نظام مهندسی انتشارات نوآور

قالب‌ برداری (نکات ضروری برای آزمون نظام مهندسی)