چطور کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات شویم؟
دنیای تکنولوژی امروزه ما را به جایی رسانده است که ناچاریم از وسایلی مثل کامپیوتر و گوشی‌ها برای انجام کارهای روزمره‌مان استفاده کنیم. البته استفاده از رایانه‌ها، اینترنت و همینطور فضای مجازی گاهی مشکلاتی را بر سر راهمان قرار می‌دهند و باعث می‌شوند کارمان به دادگاه و شکایت برسد. در چنین شرایطی حضور یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات برای رسیدگی به این امور الزامی است. در ادامه این مقاله از انتشارات نوآور همراهمان باشید تا شما را بیشتر با این رشته جذاب دادگستری آشنا کنیم.
در ابتدا بگذارید ببینیم کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات چیست و فارغ‌التحصیلان چه رشته‌هایی می‌توانند در این حرفه مشغول به کار شوند.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم
- بازار کار و فرصت های شغلی
- درآمد کارشناس رسمی
- مهارت ها و توانایی ها
- صلاحیت ها
- انواع صلاحیت ها
- مراحل
- وظایف
- نحوه نگارش گزارش توسط کارشناس رسمی
- مراحل دریافت پروانه کارشناسی رسمی
- سوالات متداول
معرفی و بازار کار کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
رشته کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات جز یکی از پرمتقاضی‌ترین رشته‌هایی است که هر ساله افراد زیادی با دادن آزمون، آرزوی قبول شدن در آن را دارند. البته تنها افرادی که مدرک لیسانس معتبر در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و برق، صنایع و ریاضی دارند، می‌توانند کاندید فعالیت در این حرفه باشند. لازم به ذکر است که تمامی فارغ‌التحصیلان گرایش‌های زیر می‌توانند با تهیه منابع آزمون کارشناسی رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات ، در آزمون شرکت کنند:
– مهندسی نرم‌افزار
– معماری سیستم‌های رایانه‌ای
– رایانش امن
– فناوری اطلاعات
– علوم کامپیوتر
– کاربرد کامپیوتر (گرایش رشته ریاضی)
– تجزیه و تحلیل سیستم‌ها (گرایش صنایع)
– الکترونیک و مخابرات (گرایش برق)
البته فقط داشتن یک مدرک دانشگاهی کافی نیست و باید فرد متقاضی، حداقل ۵ سال سابقه کار در رشته تخصصی‌اش را داشته باشد.
خوشبختانه این حرفه هم مثل تمامی شاخه‌های کارشناسی دادگستری، بازار کار بسیار خوبی دارد. یک مهندس کامپیوتر می‌تواند علاوه بر فعالیت در یک شرکت، در دادگستری هم روی پرونده‌های حقوقی کار کند و درآمدش را بالاتر ببرد.
درآمد کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات
یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات درآمد مشخصی ندارد. یعنی بسته به تعرفه‌ای که در کتاب قانون و مقررات کارشناس رسمی دادگستری آمده است، می‌تواند دستمزد متفاوتی داشته باشد. در کل حق‌الزحمه کارشناس بر اساس ارزش پرونده‌ای که روی آن کار می‌کند، مشخص می‌شود. اگر مورد اختلافی که قرار است ارزیابی شود، تا ۲۵ میلیون تومان باشد، ۶۰۰ هزار تومان به ارزیاب پرداخت می‌شود. این مبلغ ممکن است برای پرونده‌هایی با ارزش‌های مختلف به صورت درصدی باشد که معمولا چشمگیر خواهد بود. مثلا اگر ارزش یک پروژه یک میلیارد باشد، ۰.۳ درصد از آن یعنی ۳ میلیون تومان باید به عنوان دستمزد برای کارشناس رسمی در نظر گرفته شود. در پایان سال مجموع این ارقام، رضایتبخش خواهد بود زیرا معمولا کارشناسان رسمی به عنوان شغل دوم در دادگستری‌ها فعالیت می‌کنند.
مهارت‌های کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
تمامی کارشناسان رسمی دادگستری، باید کار با رایانه و اینترنت را بلد باشند. خوشبختانه یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات این مهارت را به صورت پیشفرض دارد و باید روی سایر توانمندی‌هایش تمرکز کند. فردی که در دادگستری کار می‌کند، باید:
– بیان خوبی داشته باشد.
– روی مباحث حوزه فعالیتش اشراف داشته باشد.
– روی نرم‌افزارهای معروف کامپیوتری و برنامه‌نویسی تسلط داشته باشد.
– با اصول مکاتبات اداری و نوشتن نامه و گزارش آشنا باشد.
– توانایی مدیریت امور مربوط به پرونده‌ای که روی آن کار می‌کند را داشته باشد.
صلاحیت های کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات
با اینکه یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات در آزمون پذیرفته شده و در رشته خود خبره است، اما حق اظهار نظر در تمام مشکلات کامپیوتری را ندارد. روزانه به این رشته کارشناسی، پروژه‌های مختلفی ارجاع داده می‌شوند که هر کدام باید تحت نظر کارشناسی با صلاحیت خاص خودشان بررسی شوند. مثلا کارشناسی که وظیفه رسیدگی به جرایم رایانه‌ای و مجازی را دارد لزوما امکان تعیین ارزش دارایی‌های نامشهود انفورماتیکی را ندارد. صلاحیت‌های هر فرد که در ادامه بیشتر در موردشان صحبت خواهیم کرد، همان عنوانی است که در پروانه و مجوزش ثبت شده است.
انواع صلاحیت های کارشناس رسمی کامپیوتر
لازم به ذکر است که پیش‌نیاز فعالیت در هر کدام از صلاحیت‌های کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، داشتن یک یا چند صلاحیت دیگر است. مثلا برای اینکه کارشناسی صلاحیت رسیدگی به امور امنیت رایانه‌ای را داشته باشد، باید در زمینه جرایم رایانه‌ای هم خبره باشد.
تعیین و برآورد ارزش دارایی‌های نامشهود انفورماتیکی
ارزیابی حق اختراع سخت و نرم‌افزاری، سطح استانداردهای حرفه‌ای شرکت، ارزش محتواهای الکترونیکی و غیره از جمله کارهای فرد دارای این صلاحیت است.
برآورد ارزش خدمات مشاوره، نظارت و مدیریت طرح‌های فناوری اطلاعات
این صلاحیت شامل ارزیابی طراحی و اجرای سامانه‌های مختلف و خرید تجهیزات سخت و نرم‌افزاری و امثال آن است.
رسیدگی به مشکلات امنیتی و حفاظتی رایانه‌ای
بررسی نحوه سرقت اطلاعات، نفوذ غیرمجاز به سیستم‌ها، شنود، تخریب داده‌ها و غیره از جمله وظایف کارشناسی با این صلاحیت است.
بررسی جرایم رایانه‌ای و فضای مجازی
کارشناسی امنیت شبکه، تشخیص هویت دیجیتالی، حملات و تهدیدهای رایانه‌ای و غیره در حوزه وظایف کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات با این صلاحیت قرار دارد.
ارزیابی اسناد مربوط به مالکیت خالقان آثار الکترونیکی
رسیدگی به حق کپی رایت آثار رایانه‌ای و تشخیص میزان نقض حقوق خالق اثر الکترونیکی از جمله وظایف کارشناس رسمی است که چنین صلاحیتی در مجوزش درج شده است.
ارزیابی سامانه‌های رایانه‌ای یکپارچه
برآورد خسارت وارده در خدمات انفورماتیکی مثل تجارت، بانکداری، بیمه، آموزش، سلامت و خدمات دولت الکترونیک از جمله کارهایی است که باید توسط کارشناس انجام شود.
تعیین اجاره و اجرت‌المثل
برای تعیین بهای محصولات اینترنتی و نرم‌افزاری، نصب و تعمیر و پشتیبانی از نرم‌افزارها و تجهیزات شبکه‌ای در شرایط مختلف باید این صلاحیت را داشت.
ارزیابی خدمات اینترنتی و شبکه‌های رایانه‌ای
کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات با داشتن این صلاحیت می‌تواند برای خدمات شبکه‌ای مثل پهنای باند، هاستینگ سایت و نام دامنه را ارزش‌گذاری کند.
ارزیابی امور نرم‌افزاری
هر آنچه مربوط به محصولات نرم‌افزاری است مثل سورس کدها، عملکرد، هزینه طراحی و توسعه و غیره، به این شاخه صلاحیت مربوط می‌شود.
ارزیابی امور سختافزاری
ارزش‌گذاری نصب، تعمیر و پشتیبانی دستگاه‌های سختافزاری و جانبی در حیطه وظایف کارشناس رسمی دادگستری با این صلاحیت قرار دارد.
مراحل کارشناسی رسمی شدن در رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات
تا اینجای این مقاله با اینکه یک کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات چیست و چه توانایی‌هایی دارد، آشنا شدید. اما بسیاری از افراد کنجکاو هستند بدانند چطور و طی چه مراحلی می‌توان یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات شد. ابتدا شرایط اولیه را با هم بررسی خواهیم کرد تا اگر واجدشان بودید، خودتان را برای ثبت نام آماده و وارد مراحل بعدی شوید.
شرایط اولیه کارشناس رسمی شدن در رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات
اگر به عنوان یک فرد علاقه‌مند به کارشناسی دادگستری این شرایط را دارید، می‌توانید برای شرکت در یک کلاس آنلاین آزمون کارشناسی رسمی آماده شوید. البته باید شرایط زیر را هم داشته باشید:
– داشتن تابعیت ایران
– نداشتن سابقه کیفری، سوء پیشینه و اعتیاد
– نداشتن سابقه همکاری با گروه‌های غیر اسلامی و غیر قانونی
– داشتن سلامت جسمی
– داشتن حداقل ۲۵ سال سن
– داشتن کارت پایان سربازی یا معافیت
– بومی بودن استان‌هایی که مایلید در مراکز دادگستری آنجا فعالیت کنید.
– داشتن حداقل ۵ سال سابقه کار به صورت تجربی و حرفه‌ای در زمینه کامپیوتر هم علاوه بر مدرک کارشناسی (یا بالاتر) در رشته‌های مربوطه لازم است.
اگر تمام این شرایط را دارید، می‌توانید دفترچه را بگیرید و فرم ثبت نام در آزمون را پر کنید. زمان آزمون هم از حداقل ۳ ماه قبل توسط سازمان کارشناسان رسمی و مشاوره خانواده قوه قضائیه یا کانون کارشناسان رسمی دادگستری اعلام می‌شود.
در صورت قبولی در آزمون کتبی کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات که به صورت چهار گزینه‌ای، جزوه‌بسته و با نمره منفی خواهد بود، نوبت به مصاحبه می‌رسد. روال این مرحله مثل اغلب مصاحبه‌های ارگان‌های دولتی است. یعنی علاوه بر سوالات فنی، در مورد مذهب و عقاید داوطلب هم سوالات گوناگونی پرسیده می‌شود.
در صورت قبولی در این مرحله و گرفتن تاییدیه سلامت جسمی پزشکی و نداشتن سوء پیشینه، نوبت به مرحله دریافت پروانه می‌رسد.
نحوه دریافت پروانه کارشناس رسمی برق کامپیوتر و فناوری اطلاعات
قبل از گرفتن پروانه آغاز فعالیت به صورت رسمی، باید زیر نظر یک کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات دوره کارآموزی بگذرانید. علت هم این است که شما هر چقدر تجربه کاری کامپیوتری داشته باشید، باز هم با روال پرونده‌های حقوقی که در این زمینه وجود دارند، آشنایی ندارید. با گذراندن این دوره، شما در نهایت در مراسم سوگند شرکت خواهید کرد و به طور رسمی یک کارشناس رسمی دادگستری هستید. برای گرفتن پروانه می‌توانید به یکی از سات‌های قوه قضائیه یا کانون کارشناسان رسمی مراجعه کنید:
وب‌سایت مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه: ۲۳۰۵۵.ir
وب‌سایت کانون کارشناسان رسمی دادگستری: karshenasan.ir
وظایف کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
معمولا وظایفی که یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات باید انجام دهد، در رسیدگی به پرونده‌ها و اختلافات حقوقی شرکت‌ها یا افراد حقیقی خلاصه می‌شود. اختلافاتی که بر سر هزینه‌های نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی برنامه‌ها و تجهیزات نرم و سختافزاری بین افراد به وجود می‌آید را یک کارشناس رسمی حل و فصل می‌کند. یا مثلا اگر حساب بانکی یا کاربری فردی در شبکه‌های اجتماعی هک شده باشد، یک کارشناس رسمی دادگستری وظیفه پیگیری آن را بر عهده دارد. اما به طور کلی خدماتی که در دادگستری توسط این متخصص ارائه می‌شود، عبارتند از:
– بررسی بخش‌های مختلف شبکه‌های کامپیوتری و خدمات اینترنتی
– ابلاغ سیاست‌های شورای فناوری اطلاعات به سازمان‌های مختلف و اجرای این ابلاغیه‌ها
– نظارت بر طرح‌های مختلف فناوری اطلاعات
– برآورد ارزش تجهیزات کامپیوتری و سختافزاری
– ارزیابی اسناد مالکیت اثر الکترونیکی یا نرم‌افزار فرد مدعی
– رسیدگی به جرائم رایانه‌ای مثل هک، سرقت اطلاعات، نفوذ غیرمجاز و شنود رایانه‌ای
– حل مشکلاتی که در فضای مجازی برای کاربران به وجود می‌آید.
– تعیین میزان خسارتی که در هر کدام از پرونده‌ها به طرفین دعوا وارد شده است.
– بررسی حق کپی رایت محصولات دیجیتالی
– تعیین حق‌الزحمه و اجاره‌بهایی که باید برای خدمات نرم و سختافزاری پرداخت شود.
– تعیین قیمت واقعی دارایی‌های نامشهود مثل دامین‌ها
– بررسی اختلافاتی که در حوزه انواع خدمات آموزشی، بانکداری، سلامت، بیمه و خدمات دولتی الکترونیک وجود دارد.
– ارزش‌گذاری روی سامانه‌های کامپیوتری پیوسته، بلادرنگ (Real Time) و اینترنت‌محور
– کارشناسی گواهی امضای دیجیتال و تشخیص هویت در جرائم مربوط به فضای مجازی
– کارشناسی و بررسی حملاتی که از طریق ویروس و بدافزارها روی یک سیستم اعمال شده‌اند.
نحوه نگارش گزارش توسط کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
گزارشی که قرار است کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات بنویسد و در اختیار قاضی پرونده قرار دهد، باید شامل ویژگی‌های زیر باشد:
– واضح و از نظر نگارشی درست نوشته شده باشد.
– تمامی صفحاتش شماره‌گذاری و مهر و امضای خود کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات را داشته باشد.
– حاوی مشخصات طرفین پرونده و تاریخ و اطلاعات لازم باشد.
– در مورد پرونده در آن توضیحات لازم نوشته شده باشد.
– با الحاق عکس یا مدارک موجود، مستندسازی شده باشد.
– جمع‌بندی و اعلام نظر نهایی برای قاضی در آن درج شود.
– میزان حق‌الزحمه با توجه به ارزش پرونده، محاسبه و نوشته شود.
کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات؛ حرفه‌ای پردرآمد
با خواندن این مقاله متوجه شدید که یک کارشناس رسمی دادگستری کامپیوتر و فناوری اطلاعات کیست و چه درآمد و وظایفی دارد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید کتاب قوانین و مقررات کارشناس رسمی دادگستری هم بخوانید و با تعرفه دستمزد درصدی در این حرفه آشنا شوید. و در آخر مهم‌ترین نکته‌ای که باید بدانید این است که یک کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات هیچوقت بیکار نمی‌ماند و همیشه در حل درآمدزایی است.
سوالات متداول
- دوره آموزشی کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات چقدر است؟
بسته به اینکه چه صلاحیتی در پروانه کارشناس رسمی درج شده است، این زمان می‌تواند ۵۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۲۰ ساعت باشد.
- آیا رسیدگی به هک شدن حساب کاربران رمز ارزها در صرافی‌ها هم در حیطه وظایف کارشناس رسمی کامپیوتر است؟
بله، چنین جرائمی که با ارز دیجیتال سر و کار دارند را هم کارشناسان رسمی امور بانکی و هم کامپیوتر به کمک هم بررسی می‌کنند.
- آیا فقط ذکر نام شرکت یا محلی که در آن کار کرده‌ایم، برای اثبات سابقه کار کافی است؟
مسلما خیر. شما باید هنگام ثبت نام برای آزمون، علاوه بر اسکن مدارک هویتی و دانشگاهی، گواهی سابقه کارتان را هم با فرمت JPG اسکن کنید.
0 نظر در مورد «چطور کارشناس رسمی کامپیوتر و فناوری اطلاعات شویم؟»