توضیحات
کتاب شرح و درس آزمونهای نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت طراحی
کتاب شرح و درس آزمونهای نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت طراحی ویژه داوطلبان شرکت در آزمون نظام مهندسی بر اساس آخرین ویرایش مباحث مقررات ملی ساختمان تدوین شده است. که می‌تواند در درجه اول مورد استفاده داوطلبین شرکت در آزمون نظام مهندسی و همچنین مهندسین و تکنسین‌های برق شاغل در شرکت‌های مهندسین مشاور و پیمانکاری قرار گیرد.
بررسی موضوعی سوالات آزمون های برگزار شده ورود به حرفه نظام مهندسی در رشته “طراحی تاسیسات برقی ” نشان می‌دهد بیش از نیمی از سوالات مربوط به “مسائل مربوط به طراحی تاسیسات برقی ساختمانها ” می‌باشند که منبع خاصی برای آن ذکر نشده است.
با توجه به زمان محدود آزمون و زمان‌بر بودن مراجعه به منابع مختلف و همچنین نبودن منبعی که تجربیات طراحی در آن ارائه شده باش، دراین کتاب مطالب مورد نیاز متناسب با سوالات آزمون‌ها در رشته “طراحی تاسیسات برقی” تدوین گردیده تا میزان مراجعه داوطلبان آزمون‌ها را به منابع و مراجع مختلف کم کند.
مقدمه کتاب شرح و درس آزمونهای نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت طراحی:
آزمون نظام مهندسی تاسیسات برقی برای نوبت دوم اسفند۹۵ در دو صلاحیت نظارت و طراحی برگزار شد، با توجه به اولین دوره برگزاری مجزای این دو صلاحیت کتاب شرح و درس آزمون نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت طراحی توسط مهندس پرویز فروغی مدرس باسابقه دوره‌های نظام مهندسی نوشته شده است و جزو منابع مهم این صلاحیت بشمار می‌رود، این کتاب به شرح روان و تفضیلی مباحث و منابع آزمون پرداخته است.
مطالب کتاب به عنوان پیش‌نیاز حل سوالات آزمون در رشته طراحی تاسیسات برقی بوده و به عنوان مکمل کتاب “تشریح کامل سوالات آزمون های نظام مهندسی تاسیسات برقی” می باشد که توسط انتشارات نوآور نوآور به چاپ رسیده است.
فهرست کتاب شرح و درس آزمونهای نظام مهندسی تاسیسات برقی صلاحیت طراحی:
مقدمه
فصل اول / تعاريف، فرمول‌ها و علائم
۱ـ۱ـ استانداردهای برق ساختمان
۱ـ۲ـ حروف اختصاری استانداردهای برق ساختمان
۱ـ۳ـ تعاريف
۱ـ۴ـ فرمول‌ها و روابط اساسی مهندسی برق
۱ـ۵ـ علائم الكتريكی
فصل دوم / برآورد بار و انشعابات برق
۲-۱- مبانی عمومی استفاده از ضریب همزمانی
۲-۲- اصول و مبانی عمومی
۲-۳- حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) تأسیسات برقی
۲-۴- مدارهای توزیع
۲-۵- مدارهای نهایی
۲ـ۶ـ حداکثر توان و درخواست برق
۲ـ۷ـ توان وصل شده (connected load)-Pc
۲ـ۸ـ ضريب درخواست (demand factor)
۲ـ۹ـ ضريب بار (Load Factor)
۲ـ۱۰ـ ضريب همزمانی (diversity and coincidence factor)
۲ـ۱۱ـ برآورد توان كل نصب شده
۲ـ۱۲ـ روش چگالي بار
۲ـ۱۳ـ تعيين g براي برآورد درخواست كل يك ساختمان
۲ـ۱۴ـ تعيين ضریب درخواست g براي مدارهاي پريز
۲-۱۵- مقررات انشعابات برق
۲-۱۷- تقسيم‌بندی انشعابات برق طبق استاندارد انشعابات شبكه‌های توزيع
۲-۱۸- محل نصب كنتور و وسايل اندازه‌گيری
۲-۱۹- جزئيات انشعابات برق
دياگرام تك‌خطی انشعابات با ولتاژ اوليه
۲-۲۰- اجزاء انشعابات برق
فصل سوم / ايمني و اتصال زمين
۳-۱ حفاظت در برابر تماس مستقیم
۳-۲- حفاظت در برابر تماس غیرمستقیم
۳-۳- حفاظت در برابر هر دو نوع تماس مستقیم و غیرمستقیم
۳-۴- حفاظت با استفاده از SELV و PELV
۳-۵- منابع تغذیه SELV (بدون اتصال زمین)
۳-۶- منابع تغذیه PELV (با اتصال زمین)
۳-۷- الزامات عمومی برای مدارهای SELV و PELV
۳-۸- الزامات خاص مدارهای SELV (بدون اتصال زمین)
۳-۹- الزامات خاص مدارهای PELV (با اتصال زمین)
۳-۱۰- منابع تغذیه FELV
۳-۱۱- حفاظت در برابر اثرهای حرارتی در بهره‌برداری عادی
۳-۱۲- حفاظت در برابر اضافه جریان
۳-۱۳- حفاظت در برابر جریان‌های اتصالی
۳-۱۴- حفاظت اشخاص و حیوانات در برابر اضافه ولتاژ
۳-۱۵- حفاظت تأسیسات و تجهیزات در برابر اضافه ولتاژ
۳-۱۶- حفاظت در مقابل پایین بودن ولتاژ
۳-۱۷- حفاظت در برابر تداخل امواج الکترومغناطیسی
۳-۱۸- حفاظت در برابر قطع هادی نول در شبکه توزیع برق شهری
۳-۱۹- حفاظت در برابر قطع انشعاب برق اصلی
۳-۲۰- حفاظت در برابر جرقه‌های شدید
۳-۲۱- طراحی
۳-۲۲- سیستم‌های نیروی برق
۳-۲۳- مشخصه‌های اصلی سیستمTN
۳-۲۴- هم‌بندی اصلی برای هم‌ولتاژ کردن
۳-۲۵- هم‌بندی اضافی برای هم‌ولتاژ کردن
۳-۲۶- قطع خودکار مدار در اثر اتصال کوتاه
۳-۲۷- سطح مقطع هادی خنثی
۳-۲۸- سطح مقطع هادی حفاظتی، حفاظتی – خنثی
۳-۲۹- سطح مقطع هادی هم‌بندی اصلی
۳-۳۰- سطح مقطع هادیهای هم بندی اضافی
۳-۳۱- هادی اتصال زمین
۳-۳۲- ترمینال یا شینه اصلی اتصال زمین
۳-۳۳- مقررات اضافی مربوط به هادیهای حفاظتی، هم‌بندی‌ها و اتصال زمین
۳-۳۴- الکترود زمین
۳-۳۵- انواع الکترودهای زمین
۳-۳۵ الکترودهای زمین و حداقل اندازه آنها
۳-۳۷- خوردگی الکترودها در اثر هم‌بندی با فلزات دیگر
۳-۳۸- اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی الکترود زمین
۳-۳۹- الکترود زمین اساسی (برای هر دو نوع زمین، شامل حفاظت سیستم وایمنی)
۳-۴۰- انواع دیگر الکترودهای اساسی
۳-۴۱- الکترود زمین ساده (فقط برای وصل به هادی خنثای فشار ضعیف)
۳-۴۲- شرایط استفاده از یک یا دو الکترود زمین برای حفاظت سیستم و ایمنی
۳ـ۴۳ـ مفاهيم اساسی سيستم اتصال زمين
۳-۴۴- تغييرات ولتاژ در سيستمي كه به زمين وصل نيست:
۳-۴۵- قطع مدار قبل از برق‌گرفتگي
۳-۴۶- قطع سريع مدار با استفاده از كليدهاي جريان تفاضلي (RCD)
۳-۴۷- آخرين مرحله تأمين ايمني در برابر برق‌گرفتگي
۳-۴۸- گروه‌بندي سيستم‌هاي الكتريكي طبق استاندارد IEC
۳-۴۹- شناسايی هادي‌ها در سيستمهای جريان متناوب
۳-۵۰- شناسايی ارتباط سيستم الكتريكی با زمين طبق IEC
۳-۵۱- الكترود زمين انشعاب فشار ضعيف
۳-۵۲- اتصالات سيستم زمين
۳-۵۳- زمين و مقاومت الكتريكی آن
۳-۵۴- مقاومت ويژه خاك
۳-۵۵- محل احداث الكترود زمين
۳-۵۶- مواد آماده‌سازی الكترود زمين
۳-۵۷- انواع الكترود زمين
۳-۵۸- واكنش فلز الكترود و هادی اتصال زمين با انواع خاك (خوردگي شيميايي)
۳-۵۹- خوردگی الكترودها در اثر هم‌بندی با فلزات ديگر
۳-۶۰- انتخاب و نصب هادی زمين:
۳-۶۱- حداكثر دمای مجاز هادی اتصال زمين
۳-۶۲- دماي شروع و پايان اتصال كوتاه
۳-۶۳- استحكام هادی اتصال زمين
۳-۶۴- چگالي جريان در الكترود زمين (j)
۳-۶۵- گراديان ولتاژ و ولتاژ قدم
۳-۶۶ – اندازه‌گيری مقاومت الكترود زمين
۳-۶۷ – اندازه‌گيری مقاومت ويژه خاك
۳-۶۸- اثر الكترو شيميائی زمين
۳-۶۹- صاعقه و اتصال زمين
۳-۷۰- استفاده از پي ساختمان بعنوان الكترود زمين
۳-۷۱- اتصال زمين ايمنی و عملياتی جريان ضعيف
۳-۷۲- اشكالات وجود دو اتصال زمين ايمنی و عملياتی
۳-۷۳- وضعیت سيستمهای TN-C و TN-S از نظر پخش امواج الكترومغناطيسي
۳-۷۴- شرايط استفاده از يك يا دو اتصال زمين در پست‌های ترانسفورماتور
۳-۷۵- مسايلی كه در احداث الكترود يا الكترودهای زمين پست بايد به آنها توجه شود
۳-۷۶- جمع‌بندي كلی مطالب مربوط به اتصال زمين
۳-۷۷- راهنماي احداث الكترود براي يك پست توزيع در سيستم TN
۳-۷۸- نتيجه‌گيری كلی با در نظر گرفتن شرايط رايج در كشور براي سيستم TN
۳-۷۹- اثرهای عبور برق از بدن انسان
۳-۸۰- حفاظت در برابر برق‌گرفتگي
۳-۸۱- هم‌بندی
۳-۸۲- مشخصه‌های تجهيزات حفاظتی در سيستم TN
۳-۸۳- سيستم TT
۳-۸۴- سيستم IT
۳-۸۵- رنگ عايق هادي‌هاي مدارهای توزيع نيرو
۳-۸۶- سطح مقطع هادی هم‌بندی
۳-۸۷- سطح مقطع هادی حفاظتی ، خنثی و حفاظتی خنثی
۳-۸۸- سطح مقطع هادی زمين
فصل چهارم / منابع تأمين انرژی الكتريكی
۴-۱- شبكه برق سراسری
۴ـ۲ـ سطوح ولتاژ
۴-۳- منابع تأمين نيروی برق (سرويس مشترك)
۴-۴- تأسيسات انشعاب برق فشار ضعيف (منشعب از شبكه‌های عمومی)
۴-۵- انشعاب برق فشار متوسط (اختصاصی)
۴-۶- انتخاب محل و جهت اتاق ترانسفورماتور
۴-۷- ابعاد اتاق ترانسفورماتور
۴-۸- اجزاي اتاق ترانسفورماتور و خصوصيات آن
۴-۹- اجزاي اتاق‌های برق فشار متوسط و ضعيف و خصوصيات آنها
۴-۱۰- اتصال زمين
۴-۱۱- نيروی برق اضطراری (برق اضطراری)
۴-۱۲- نيروی برق ايمنی
۴-۱۳- سيستمهای تأمين ايمنی
۴ـ۱۴ـ حريم خطوط انتقال و توزیع برق عمومی
۴ـ۱۵ـ نحوه برق‌رسانی به مصارف
۴ـ۱۶ـ ترانسفورماتور قدرت
۴ـ۱۷ـ پست‌های برق
۴ـ۱۸ـ ژنراتورهای توليد برق
۴ـ۱۹ـ برق ايمنی
فصل پنجم / هادیهای انتقال انرژي و سيگنال
۵ـ۱ـ روشهای انتقال انرژی الکتریکی
۵-۲- مدارها (كابل‌كشی – سيم‌كشی)
۵-۳- كابل و كابل‌كشی
۵-۴- سيم‌كشی
۵-۵- تجهيزات سيم‌كشی
۵-۶- كليدها
۵-۷- پريزها
۵ـ۸ـ عوامل مؤثر در انتخاب سيم و كابل
۵-۹- عوامل مؤثر در ظرفيت جريانی هادی‌ها
۵-۱۰- حداكثر دمای کابل
۵-۱۱- کابلهای نصب شده در زمین
۵-۱۲- کابلهای نصب شده در هوا
۵-۱۳- افت ولتاژ
۵-۱۴- تحمل جريان اتصال کوتاه در کابل‌ها
۵-۱۵- علائم اختصاری کابلهای قدرت
۵-۱۶- علائم استاندارد کابلهای تلفن
۵-۱۷- سيمهای مورد استفاده در تأسيسات برقی ساختمان
۵-۱۸- کابلهای هوايی
۵-۱۹- کابلشو و سرسیم
۵-۲۰- کابلهای فشار متوسط
۵-۲۱- لوله‌کشی برق
۵-۲۲- رنگ عایق سيم و كابل
۵-۲۳- جدول جريان مجاز كابل‌های برق
۵-۲۴- محاسبات كابل
۵-۲۵- محاسبات سیستم توزیع برق
۵-۲۶- باسداكت
۵-۲۷- فيبر نوری
فصل ششم / تجهيزات حفاظت و كنترل
۶-۱- تابلوهاي توزيع نيرو
۶-۲- تجهيزات و وسايل حفاظت و كنترل
۶-۳- رله‌های کلیدهای اتوماتیک
۶ـ۴ـ حفاظت ثانويه (Secondary Protection)
۶ـ۵ـ حفاظت الکتروموتورها
۶ـ۱۳ـ روشهای راه‌اندازی الکتروموتورها
فصل هفتم / محاسبات اتصال كوتاه
۷-۱- حفاظت در برابر اتصال كوتاه
۷-۲- محاسبه حداكثر شدت جريان اتصال كوتاه
۷-۳- اثر ديناميكي جريان اتصال كوتاه
۷-۴- اثر حرارتي جريان اتصال كوتاه
۷-۵- مشخصه‌های اصلی وسايل حفاظت در برابر جريان اتصال كوتاه
۷-۶- نحوه محاسبه حداكثر زمان قطع مجاز وسايل حفاظت در برابر جريان اتصال كوتاه
۷-۷- وسايل محدود كننده توان اتصال كوتاه
۷-۸- اتصال كوتاه با زمان قطع بسيار كوتاه (>01/0، ثانيه در ۵۰ هرتز) و حفاظت پشتيبان
۷-۹- موارد حذف در برابر اتصال كوتاه
۷-۱۰- حفاظت هادي‌های فاز در برابر اضافه جريان
۷-۱۱- حفاظت هادی خثنا
۷-۱۲- هماهنگی حفاظتهای اضافه بار و اتصال كوتاه
۷-۱۳- محدود شدن جريان‌های اضافه بار و اتصال كوتاه به علت مشخصه‌های مدار
۷-۱۴- عوامل عمده خطر در تأسيسات الكتريكی
۷-۱۵- مراحل انتخاب اجزاء مدار الكتريكی
۷-۱۶- امپدانس حلقه اتصال كوتاه
۷-۱۷- حفاظت مدارها در مقابل اضافه جريان
۷-۱۸- وسايل حفاظتی
۷-۱۹- انواع اتصال كوتاه
فصل هشتم / روش طراحي تأسيسات الكتريكي
۸-۱- شاخصه‌های بار (مصرف)
۸-۲- شاخصه‌های شبكه تغذيه
۸-۳- طرح كلی سيستم تأسيسات
۸-۴- طراحی سيستم توزيع
۸-۵- مدارهای نهايی استاندارد (Standard Final Cireuis)
۸-۶- جداسازی و قطع و وصل (Isolation and switching)
۸-۷- ارزيابی نهايی طرح (Final Assessment)
۸-۸- هماهنگی با مقررات ملی و مقررات IEC
۸-۹- گواهينامه تأسيسات الكتريكی
۸-۱۰- تاسیسات ساده و مدارهای نهایی
۸-۱۱- شاخصه‌های شبكه تغذيه
۸-۱۲- مقدار اسمی ايستادگی وسايل قطع و وصل در برابر اتصال كوتاه
۸-۱۳- لوازم حفاظت در برابر اضافه جريان در مدارهای نهايی و كابل‌ها
۸-۱۴- مشخصات كلي انواع سيم و كابل بكار رفته در تأسيسات
۸-۱۵- انتخاب سيم يا كابل از جدول
۸-۱۶- مدارهای بدون حفاظت در برابر اضافه بار
۸-۱۷- افت ولتاژ
۸-۱۸- حفاظت مدارهای نهايی در برابر تماس غيرمستقيم (برابر برق گرفتگی)
۸-۱۹- روشهای محاسبه جريان اتصال كوتاه
۸-۲۰- رابطه‌های انجام محاسبات اتصال کوتاه
۸-۲۱- ضريب تقليل شدت جريان
۸-۲۲- ضريب تقليل شدت جريان Cg
فصل نهم / جبران‌سازی توان راكتيو
۹-۱- توان اكتيو
۹-۲- توان اكتيو و راكتيو
۹ـ ۳ـ توان راكتيو
۹-۴- توان ظاهری
۹-۵- ضريب توان
۹-۶- خازن جبران‌ساز
۹ـ۷ـ مزايای خازن‌گذاری
۹ـ۸ـ روشهای جبران‌سازی توان راكتيو
۹ـ۹ـ تعرفه‌های توان
۹ـ۱۰ـ محاسبه توان خازن مورد نياز به وسيله اندازه‌گيری
۹ـ۱۱ـ اندازه‌گيری به وسيله ثبات اكتيو و راكتيو
۹ـ۱۲ـ اندازه‌گيری از طريق قرائت كنتور
۹ـ۱۳ـ جبران‌سازی انفرادی لامپ‌های تخليه‌ای
۹-۱۴- جبران‌سازی گروهی لامپ‌های تخليه‌ای
۹-۱۵- جبران‌سازی تكی ترانسفورماتورها
۹ـ۱۶- جبران‌سازی انفرادی الکترو موتورها
۹-۱۷- تجهيزات تنظيم توان راكتيو
۹-۱۸- ظرفيت جريان
۹ـ۱۹ـ ظرفيت ولتاژی
۹ـ۲۰ـ طول عمر
۹ـ۲۱ـ ترانسفورماتور جريان
۹ـ۲۲ـ فيوزها و كابل‌ها
۹ـ۲۳ـ فرمول‌های محاسبه خازن
۹-۲۴- هارمونيك
۹ـ ۲۵ـ رگولاتور
فصل دهم برق‌رسانی به سيستمهای مكانيكی
۱-۱۰- سيستم گرمايش
۲-۱۰- سيستم سرمايش
۳-۱۰-سيستم تعويض هوا
۴-۱۰-هواكش فشار مثبت (دمنده)
۵-۱۰-جمع‌آوری فاضلاب
۶-۱۰-آب‌رسانی سرد و گرم
۷-۱۰-تصفيه خانه آب
۸-۱۰-سيستم آتش‌نشاني (اطفاء حريق)
۹-۱۰- الكتروپمپ
فصل یازدهم سيستم روشنايی
۱۱-۱- استاندارد روشنای داخلی
۱۱-۲- نكات قابل توجه در طراحی سيستم روشنايی داخلي
۱۱-۳- طیف امواج الکترومغناطیسی
۱۱ـ۴ـ تعيين مقدار شدت روشنايی
۱۱ـ۵ـ اصطلاحات روشنايی
۱۱ـ۶ـ محاسبات روشنايی فضاهای داخلی
۱۱ـ۷ـ محاسبات روشنايی خارجی
۱۱-۶– منابع نور مصنوعی
فصل دوازدهم سيستمهای جريان ضعيف
۱۲-۱- لیست سیستم‌های جریان ضعیف در ساختمانها
۱۲-۲- سيستم تلفن
۱۲-۳- سيستمهای احضار، در بازكن (ارتباط صوتی يا تصويری) و زنگ اخبار
۱۲-۴- سيستم اعلام حريق
۱۲-۵- سيستم صوتی و اعلام خطر
۱۲-۶- سيستم آنتن مركزی تلويزيون و ماهواره
۱۲-۷- شبكه كامپيوتر
۱۲-۸- مركز داده
۱۲-۹- سيستمهای جريان ضعيف تحت پروتكل اينترنت (IP Base)
۱۲-۱۰- سيستم مديريت هوشمند ساختمان (BMS)
۱۲-۱۱- الزامات ساير سيستمهای جريان ضعيف
۱۲-۱۲- اطلاعات تکمیلی سیستم های جریان ضعیف
۱۲-۱۳- محيطهای عادی و مخصوص
فصل سیزدهم آسانسور و پلکان برقی
فصل چهاردهم صرفه‌جویی در مصرف انرژی
۱۴-۱- مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه ساختمان
۱۴-۲- عوامل ویژه اصلی و گروه‌بندی ساختمانها
۱۴-۳- عوامل ویژه فرعی
۱۴-۴- روشهای طراحی پوسته خارجی ساختمان
۱۴-۵- اصول کلی و توصیه‌ها در زمینه طراحی ساختمان
۱۴-۶- تأسیسات مکانیکی
۱۴-۷- سيستم روشنايی و انرژی الكتريكی
فصل پانزدهم پدافند غيرعامل
۱۵-۱- تعريف پدافند غيرعامل
۱۵-۲- تهديدات
۱۵-۳- هدف
۱۵-۴- دامنه كاربرد
۱۵-۵- تأسيسات
۱۵-۶- گروه‌بندی ساختمانها
۱۵-۷- آسانسور
۱۵-۸- تأسيسات برقی و مكانيكی
۱۵-۹- آسانسور و پله برقی
۱۵-۱۰- تأسيسات پناهگاه
فصل شانزدهم طراحی تاسیسات برقی ساختمان
۱۶-۱- محاسبات كابل
۱۶-۲- سیستم اعلام حريق
۱۵-۳- ضرايب همزمانی
۱۶-۴- برقگير (صاعقه‌گير)
۱۵-۵- سیستم آنتن مركزی
۱۶-۶- برق اضطراری
۱۶-۷- سیستم روشنايی
۱۶-۸- سیستم صوتی
۱۶-۱۱- تعيين اندازه تجهيزات الكتريكی
فصل هفدهم اجرای تاسیسات برقی ساختمان
۱۷-۱- اتصال زمین
۱۷-۲- چاه زمین
۱۷-۳- ضوابط اجرای سیستم زمین
۱۷-۴- اجرای هادی حفاظتی (PE)
۱۷-۵- لوله‌کشی برق
۱۷-۶- سیستم روشنایی
۱۷-۷- سیستم اعلام حریق
۱۷-۸- سیستم پیام‌رسانی (صوتی)
۱۷-۹- سیستم آنتن مرکزی تلویزیون
۱۷-۱۰- سیستم تلفن
۱۷-۱۱- نيروي برق ايمنی
۱۷-۱۲- تابلوهای برق
۱۷-۱۳- منابع تامین برق اضطراری (ژنراتور)
۱۷-۱۴- حداقل نقشه‌های تأسیسات برقی ساختمان
۱۷-۱۵- نحوه برق‌رسانی به ساختمانها و نحوه واگذاری زمین پست
۱۷-۱۶- ضوابط تأمین برق دائم
۱۷-۱۷- نحوه کابل‌کشی تغذیه اصلی ساختمان
۱۷-۱۸- نحوه ساخت و نصب تابلوی کنتور
۱۷-۱۹- نحوه نصب تابلو کنتور
۱۷-۲۰- ضوابط نصب صاعقه‌گیر
۱۷-۲۱- درجه حفاظت (IP)
منابع و مآخذ
آزمونهای نظام مهندسی تاسیسات برقی-آزمون نظام مهندسی برق-صلاحیت طراحی
انتشارات نوآور
ناشر تخصصی کتاب های نظام مهندسی
محشر